نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 294
نیز
فی قوله تعالی: «وَ تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی وَ لا
تَعاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ»، [1] فرموده: خدای متعال برخی
از خلق را نسبت به برخی دیگر امر به برّ فرموده و برّ، عملی است که خدای
متعال بدان امر نموده است، و همچنین او دستور داده که آنان از آنچه از آن
نهی شدهاند، پرهیز کنند. نیز آنان را نهی نموده که برخی از آنان برخی دیگر
را بر «اثم» کمک و یاری کنند، و «اثم»، عبارت از آن چیزی است که به ترک آن
امر فرموده است. نیز آنان را از عدوان نهی نموده است؛ به این معنا که
ایشان را از تجاوز نمودن از حدود الهی در دینشان نهی نموده است. [2] همینطور
فی قوله تعالی: «وَ تَناجَوْا بِالْبِرِّ وَ التَّقْوی ، [3] فرموده: چون
با هم مشاورت میکنید، به افعال خیر و به خوف از عذاب خدای متعال مشاورت
کنید، نه در گناه، و یا در تجاوز از حدود الهی و مخالفت با پیامبر صلّی
اللّه علیه و آله. [4] شیخ طبرسی در مجمع البیان فی قوله تعالی: «أَ
تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَنْتُمْ
تَتْلُونَ الْکِتابَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ»، [5] فرموده: این (آیه) خطاب به
علمای یهود است. آنان نزدیکان مسلمان خود را نسبت به آنچه آنان بدان ایمان
آورده بودند، تثبیت مینمودند، ولی خود ایمان نمیآوردند، و لذا همزه «أ
تأمرون»، برای استفهام بوده و معنای توبیخ میدهد، و مراد از برّ، ایمان به
محمّد صلّی اللّه علیه و آله است. خدای متعال آنان را نکوهش نمود بر آنچه
انجام میدادند، از امر مردم به ایمان به محمّد صلّی اللّه علیه و آله و
ترک دادن خودشان از آن ایمان. ابو مسلم گفته است: اعراب مردم را به ایمان
آوردن به محمّد صلّی اللّه علیه و آله امر مینمودند، چون حضرت به پیامبری
مبعوث شد، خودشان کفر ورزیدند. [6] همچنین در معنای قوله تعالی:
«لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ
الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ
الْآخِرِ الخ» [7]، فرموده: خدای سبحان بیان فرموده که همه برّ [1]. مائده/ 2. [2]. همان، ج 3، ص 427. [3]. مجادله/ 9. [4]. تبیان، ج 9، ص 547. [5]. بقره/ 44. [6]. مجمع البیان، ج 1، ص 98. [7]. بقره/ 177.
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 294