فرهنگ قرآن - امامی، عبد‌النبی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبد‌النبی جلد : 1 صفحه : 291

الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ الایه»، و بر این اساس است که چون از معصوم علیه السّلام درباره برّ سؤال شد، همین آیه را قرائت فرمود. پس آیه متضمن است بر اعتقاد، اعمال، فرایض، نوافل، و برّ الوالدین، (به معنای) وسعت در نیکی نسبت به آن دو بوده و ضدّ آن «عقوق» است، و «برّ»، در راستی استعمال می‌شود؛ زیرا آن برخی از خیر است که در توسعه هست. [1]
فخر الدین در مجمع البحرین فرموده: فی قوله تعالی: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّی تُنْفِقُوا الایه»، برّ بنا بر آنچه می‌گویند، اسمی جامع برای خیر کلی است، و مراد از برّ در اینجا، بهشت است و برّ، بخشش و احسان است و از آن جمله است: «بررت والدی»: با اطاعت از آنان، دوستی با ایشان، برتری دادن بدانان و وفا نمودن به کرامتشان به پدر و مادرم نیکویی کردم. قوله: «لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ الایه»، یعنی برّ، توجّه نمودن به مشرق که قبله نصاری است یا توجّه نمودن به مغرب که قبله یهود است، نیست، «وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ»، و قوله: «إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِیمُ.»؛ یعنی راستگو، و گفته‌اند: یعنی کسی که عادت او بر احسان و کار نیکو کردن است، و از آن نوع است «برّ فلان بیمینه»، هنگامی که راست گوید، و برّ به کسر (باء)، وسعت در احسان و زیاده بر آن است. [2]
در مقدمه مرآة الانوار و مشکوة الاسرار فرموده: برّ به کسر (باء)، خیر و فضل است، و گاهی برّ به کسر، به ثواب (هم) تفسیر شده است و در ترجمه خیر، تفسیر آن به طاعاتی است که از جمله آن، اقرار به فضل اهل آن؛ یعنی ائمه علیهم السّلام است، و امکان دارد تأویل برّ به کسر به طاعت از ائمه علیهم السّلام و متابعت از آنان باشد. پس آن، اصل خیر و طاعات است؛ همچنان که در خبر از قول امام صادق علیه السّلام آمده است که: «نحن اصل کلّ خیر، و من فروعنا، کلّ برّ، و من البر، التوحید و الصلوة و الصیام.» تا این‌که فرمود: «و الاقرار بالفضل لاهله»؛ یعنی ما هستیم اصل هر خیر، و از فروع ما، هرگونه نیکی است، و از جمله برّ، توحید، نماز و روزه است ... و اقرار به فضل اهل فضل است. [3]

[1]. مفردات، ص 38.
[2]. مجمع البحرین، ص 231.
[3]. مقدمه برهان، ص 65.

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبد‌النبی جلد : 1 صفحه : 291

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست