نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 235
دائِرَةُ
السَّوْءِ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»، [1] و در آیه 99 از برخی دیگر از
اعراب سخن میگوید که نفس و تمنّیات نفسانی را به خود رها نموده و از
محدوده آن فارغ و آسوده گشتهاند. آنها با وسعت نظر به جهانی فراتر از شعاع
بینایی سر نگریسته و با بصیرت و بینایی دل از راه این جهان به افق ماورای
این عالم نظر میافکنند؛ به خدای یکتا و روز بازپسین ایمان آورده و آن را
باور دارند. براساس چنین باوری انفاق را وسیله تقرّب به حضرت حقّ جلّ و علا
و مایه دعا پیامبر صلّی اللّه علیه و آله میدانند. مژده باد آنها را، که
هم این انفاق موجب تقرّب آنان به خدای متعال خواهد بود و هم با لطف رحمانیت
الهی، مورد مغفرت قرار گرفته و در رحمت واسعه خدای متعال داخل میگردند:
«وَ مِنَ الْأَعْرابِ مَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ
یَتَّخِذُ ما یُنْفِقُ قُرُباتٍ عِنْدَ اللَّهِ وَ صَلَواتِ الرَّسُولِ
أَلا إِنَّها قُرْبَةٌ لَهُمْ سَیُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِی رَحْمَتِهِ إِنَّ
اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ.» [2] 2. در آیات بقره، طلاق و مائده، کیفیت
اعطای انفاق و تکلیف بر آن و گستردگیاش را تدبّر میکنیم. در آیه 264
بقره، ظرافت انجام بذل انفاق را تدبّر میکنیم که اعطای آن باید به گونهای
باشد که شخصیت انفاقشونده از آزار و اذیّت برای خود و دیگری محفوظ باشد و
به عبارتی بذل انفاق به گونهای باشد که نزد منفق (انفاقکننده) احساس
کهتری نکند؛ یعنی بدون منتگذاری باشد، و نیز انفاقکننده مسأله اعطای
انفاق به شخص انفاقشونده را نزد مردم مطرح نکند تا موجب آزار روحی او
گردد: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِکُمْ
بِالْمَنِّ وَ الْأَذی کَالَّذِی یُنْفِقُ مالَهُ رِئاءَ النَّاسِ وَ لا
یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوانٍ
عَلَیْهِ تُرابٌ فَأَصابَهُ وابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْداً لا یَقْدِرُونَ عَلی
شَیْءٍ مِمَّا کَسَبُوا وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ.»
[3] و در آیه 7 طلاق، وجوب تکلیف بر انفاق را در بین همه گروهها از
لحاظ تمکّن مالی و یا تضیّق مالی ملاحظه میکنیم. این تکلیف براساس آن چیزی
است که به او اعطا [1]. توبه/ 98. [2]. همان/ 99. [3]. بقره/ 264.
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 235