(2) اراكى، فاضل: تمام آن نجس نمىشود (فاضل: بلكه فقط جايى كه نجاست به آن رسيده نجس مىشود) .
خوئى، گلپايگانى، تبريزى، سيستانى، صافى، زنجانى: مسأله هر گاه شيره و روغن و مانند اينها طورى باشد كه اگر مقدارى از آن را بردارند جاى آن خالى نمىماند، همين كه يك نقطه از آن نجس شد، تمام آن نجس مىشود. ولى اگر طورى باشد كه جاى آن در موقع برداشتن خالى بماند، اگر چه بعد پر شود، فقط جائى كه نجاست به آن رسيده نجس مىباشد. پس اگر فضلۀ موش در آن بيفتد جائى كه فضله افتاده نجس و بقيه، پاك است.
بهجت: مسأله هر گاه شيره و روغن مايع باشد به طورى كه اگر قدرى از آن برداشته شود جاى آن پر مىشود، همين كه يك نقطه از آن نجس شد، تمام آن نجس مىشود، ولى اگر مايع نباشد و يا اين كه مايع باشد ولى نجاست به جاى ديگر سرايت نكند نجس نمىشود.
[مسأله 130 اگر مگس يا حيوانى مانند آن، روى چيز نجسى كه تر است بنشيند]
مسأله 130 اگر مگس يا حيوانى مانند آن، روى چيز نجسى كه تر است بنشيند (1) و بعد روى چيز پاكى كه آن هم تر است بنشيند، چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حيوان بوده (2) ، چيز پاك نجس مىشود، و اگر نداند پاك است.
(1) مكارم: و بعد روى چيز پاكى بنشيند نجس نمىشود، چون احتمال دارد پاى اين حشرات رطوبتى به خود نگيرد، امّا اگر بدانيم نجاستى را با خود حمل كرده و سرايت نموده نجس مىشود.
(2) زنجانى: اگر يقين يا اطمينان دارد كه هنگام نشستن بر روى چيز پاك، نجاستش از بين نرفته، آن چيز نجس مىشود، بلكه اگر چنين يقين يا اطمينانى هم ندارد، آن چيز بنا بر احتياط واجب نجس مىشود. و هم چنين اگر مگس يا حيوانى مانند آن كه به گونهاى تر است كه ترى آن به اشياء ديگر مىرسد، روى چيز نجسى بنشيند و بعد روى چيز پاكى بنشيند، چنانچه در هنگام نشستن بر روى چيز پاك ندانيم كه ترى آن به همان حالت سابقه مانده يا ترى آن از بين رفته، يا ديگر به اندازهاى نيست كه سرايت كند، در اين صورت نيز آن چيز پاك بنا بر احتياط واجب نجس مىشود.
[مسأله 131 اگر جايى از بدن كه عرق دارد نجس شود]
مسأله 131 اگر جايى از بدن كه عرق دارد نجس شود و عرق از آنجا به جاى ديگر برود، هر جا كه عرق به آن برسد نجس مىشود (1) و اگر عرق به جاى ديگر نرود جاهاى ديگر بدن پاك است.
(1) گلپايگانى، صافى: بقيه مسأله ذكر نشده.
[مسأله 132 اخلاطى كه از بينى يا گلو مىآيد اگر خون داشته باشد]
مسأله 132 اخلاطى كه (1) از بينى يا گلو مىآيد اگر خون داشته باشد، جايى كه خون دارد نجس و بقيۀ آن پاك است، پس اگر به بيرون دهان يا بينى برسد، مقدارى را كه انسان يقين دارد جاى نجس اخلاط به آن رسيده، نجس است و محلى را كه شك دارد جاى نجس به آن رسيده است يا نه، پاك مىباشد.
(1) سيستانى، زنجانى: اخلاط غليظى كه. .
مكارم: مسأله اخلاطى كه از بينى يا گلو مىآيد، هر گاه غليظ باشد و نقطهاى از آن خون داشته باشد همان نقطه نجس است، و اگر روان باشد همه نجس مىشود.