گلپايگانى، تبريزى، صافى، فاضل: چنانچه خلال نكند، روزه‌اش باطل مى‌شود. (گلپايگانى، صافى، فاضل: خواه چيزى از آن فرو رود يا فرو نرود) .

مكارم: مسأله كسى كه مى‌خواهد روزه بگيرد، بهتر است پيش از اذان صبح دندانهايش را بشويد و خلال كند، و اگر بداند غذايى كه لاى دندان مانده در روز فرو مى‌رود احتياط واجب آن است كه قبلاً آن را بشويد و خلال كند و اگر نكند و غذا فرو رود، روزه را تمام كند و بعد قضا نمايد.

[مسأله 1579 فرو بردن آب دهان، اگر چه به واسطۀ خيال كردن ترشى ]

مسأله 1579 فرو بردن آب دهان، اگر چه به واسطۀ خيال كردن ترشى و مانند آن در دهان جمع شده باشد، روزه را باطل نمى‌كند.

اين مسأله در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

[مسأله 1580 فرو بردن اخلاط سر و سينه]

مسأله 1580 فرو بردن اخلاط سر و سينه، تا به فضاى دهان نرسيده اشكال ندارد، ولى اگر داخل فضاى دهان شود، احتياط واجب آن است كه آن را فرو نبرد (1) .

(1) اراكى: نبايد آن را فرو برد.

سيستانى، زنجانى: احتياط مستحب آن است كه آن را فرو نبرد.

بهجت: مسأله جواز فرو بردن اخلاط سر و سينه، در صورتى كه در غير حال روزه امرى عادّى باشد و به فضاى دهان نرسيده باشد خالى از وجه نيست و اگر به فضاى دهان رسيد و آن را فرو بُرد، بنا بر احتياط واجب روزه را باطل مى‌كند.

[مسأله 1581 اگر روزه دار به قدرى تشنه شود كه بترسد از تشنگى بميرد]

مسأله 1581 اگر روزه دار به قدرى تشنه شود كه بترسد از تشنگى بميرد (1) مى‌تواند (2) به اندازه‌اى كه از مردن نجات پيدا كند (3) آب بياشامد ولى روزۀ او باطل مى‌شود (4) و اگر ماه رمضان باشد، بايد در بقيۀ روز از به جا آوردن كارى كه روزه را باطل مى‌كند خوددارى نمايد (5) .

(1) تبريزى: يا به مرض مبتلا شود. .

(2) گلپايگانى، صافى: واجب است. .

(3) تبريزى: به اندازه‌اى كه از خوف، نجات پيدا كند. .

(4) بهجت: امّا در ماه رمضان تا مغرب از ساير مفطرات اجتناب كند.

(5) فاضل: و قضاى آن را هم بگيرد.

زنجانى: مسأله اگر روزه دار اتفاقاً به قدرى تشنه شود كه از ادامۀ روزه بر جان خود بترسد يا روزه بر او حرجى يا ضررى باشد، مى‌تواند به قدرى كه سير نشود، آب بياشامد و روزۀ او باطل مى‌شود و اگر ماه رمضان باشد بايد در بقيۀ روز از به جا آوردن كارى كه روزه را باطل مى‌كند، خوددارى كند؛ بلكه بنا بر احتياط در روزۀ واجب غير ماه رمضان نيز امساك نمايد.

سيستانى: مسأله اگر روزه دار به قدرى تشنه شود كه بترسد از تشنگى بميرد، يا به او ضررى برسد يا آن كه به سختى بيفتد كه نمى‌تواند آن را تحمّل كند، مى‌تواند به اندازه‌اى كه ترس از اين امور برطرف شود، آب بياشامد؛ بلكه در فرض ترس از مرگ و مانند آن، واجب است ولى روزۀ