شرايط نماز جماعت

[1] [مسأله 1411 اگر امام در محراب باشد]

مسأله 1411 اگر امام در محراب باشد (1) و كسى پشت سر او اقتدا نكرده باشد كسانى كه دو طرف محراب ايستاده‌اند و به واسطۀ ديوار محراب، امام را نمى‌بينند نمى‌توانند اقتدا كنند (2) ، بلكه اگر (3) كسى هم پشت سر امام اقتدا كرده باشد (4) ، اقتدا كردن كسانى كه دو طرف او ايستاده‌اند (5) و به واسطۀ ديوار محراب امام را نمى‌بينند اشكال دارد (6) ، بلكه باطل است.

(1) مكارم: در جماعت چند چيز بايد رعايت شود: اوّل نبودن حائل؛ ميان امام و مأموم و هم چنين ميان مأمومين نسبت به يكديگر بايد چيزى كه مانع ديدن است نباشد، بلكه حائل شيشه‌اى نيز اشكال دارد امّا اگر مأموم زن باشد، حائل ميان او و مردان مانعى ندارد. اگر امام در محراب باشد. .

(2) بهجت: بقيه مسأله ذكر نشده.

زنجانى: هم چنين است اگر به جهت حائل ديگرى مثل پرده امام را نبينند. .

(3) اراكى: ولى اگر. .

گلپايگانى، نورى: بلى اگر. .

(4) زنجانى: و مأموم به جهتى؛ مثل پرده يا ديوارِ محراب، امام را نمى‌بيند، بنا بر احتياط اقتدا كردن صحيح نيست.

(5) گلپايگانى، صافى، نورى: و اتصال دارند. .

(6) مكارم: ولى صفهايى كه پشت سر آنها قرار دارد نمازشان صحيح است هم چنين اگر صفها به در مسجد برسد و از آن خارج گردد.

اراكى: اگر اتصال برقرار باشد اشكال ندارد هر چند به واسطۀ ديوار محراب امام را نمى‌بينند.

گلپايگانى، نورى: اشكال ندارد.

صافى: محل تأمل است.

فاضل: بنا بر احتياط واجب صحيح نيست.

خوئى، تبريزى: مسأله در صحّت جماعت شرط است كه بين امام و مأموم و هم چنين بين مأموم و مأموم ديگر كه واسطۀ بين مأموم و امام است، حائلى نباشد و مراد از حائل چيزى است كه مانع از ديدن شود مانند پرده يا ديوار و امثال اينها، پس اگر در تمام احوال نماز يا بعض آن بين امام و مأموم يا بين مأموم و مأموم ديگر كه واسطۀ اتّصال است چنين حائلى باشد، جماعت باطل خواهد شد. و زن از اين حكم مُستثنىٰ است چنانكه خواهد آمد.

سيستانى: مراد از حائل چيزى است كه آنها را از هم جدا كند، خواه مانع از ديدن شود مانند پرده يا ديوار و امثال اينها و خواه مانع نشود مانند شيشه. .

[مسأله 1412 اگر به واسطۀ درازى صف اول، كسانى كه دو طرف صف ايستاده‌اند]

مسأله 1412 اگر به واسطۀ درازى صف اول، كسانى كه دو طرف صف ايستاده‌اند، امام را نبينند مى‌توانند اقتدا كنند. و نيز اگر به واسطۀ درازى يكى از صفهاى ديگر، كسانى كه دو طرف آن ايستاده‌اند صف جلوى خود را نبينند (1) مى‌توانند اقتدا نمايند.

(1) زنجانى: هيچ يك از افراد صف جلوى خود را نبينند. .