عمداً يا از روى فراموشى جواب سلام را به قدرى طول دهد، كه اگر جواب بگويد جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نبايد جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نيست.

مكارم: مسأله در غير نماز هم جواب سلام واجب، امّا سلام كردن مستحبّ است و بايد جواب را طورى بگويد كه جواب سلام محسوب شود، يعنى اگر زياد فاصله بيندازد كه جواب محسوب نشود كار حرامى كرده و جواب دادن واجب نيست.

[مسأله 1139 بايد جواب سلام را طورى بگويد كه سلام‌كننده بشنود]

مسأله 1139 بايد جواب سلام را طورى بگويد كه سلام‌كننده بشنود، ولى اگر سلام‌كننده كر باشد (1) چنانچه انسان به طور معمول جواب او را بدهد كافى است (2) .

(1) خوئى، تبريزى: يا سلام داده و تند رد شود. .

فاضل: بايد با بلند كردن صدا يا به اشاره، طورى جواب او را بدهد كه بشنود يا متوجّه جواب سلام شود.

سيستانى: يا سلام داده و تند رد شود، چنانچه ممكن باشد كه جواب سلام را با اشاره يا مانند آن به او بفهماند جواب دادن لازم است و در غير اين صورت جواب دادن در غير نماز لازم نيست و در نماز جايز نيست.

مكارم: يا در محيطى است كه سر و صدا زياد است چنانچه به طور معمول جواب دهد كافى است و احتياط آن است كه با اشاره نيز به او بفهماند.

(2) گلپايگانى، صافى: و در صورت امكان با حركت لب يا اشاره جواب را بفهماند.

تبريزى: و چنانچه سلام را در نامه يا با سفارش شخصى بفرستد جواب واجب نيست.

زنجانى: مسأله بايد جواب سلام را به سلام‌كننده بفهماند؛ اگر چه سلام‌كننده كر باشد، و لازم نيست جواب سلام را طورى بگويد كه سلام‌كننده بشنود، و اگر فهماندن جواب سلام به سلام‌كننده ممكن نباشد؛ مثل اين كه شخص به انسان سلام كند و به سرعت رد شود، و يا از تلويزيون يا راديو سلام بدهد، ظاهراً جواب سلام لازم نيست.

[مسأله 1140 نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگويد]

مسأله 1140 نمازگزار (1) جواب سلام را به قصد جواب (2) بگويد نه به قصد دعا (3) .

(1) نورى، فاضل: بايد نمازگزار. .

(2) اراكى: به قصد قرآن. .

(3) مكارم: به قصد جواب بگويد نه به قصد قرائت بعضى از آيات قرآن و مانند آن.

گلپايگانى، صافى: مسأله جواب سلام را بايد به قصد ردّ تحيّت بگويد، نه به قصد قرآن يا دعا.

خوئى، تبريزى: مسأله واجب نيست كه نمازگزار جواب سلام را به قصد دعا بگويد، يعنى از خداوند عالم براى كسى كه سلام كرده سلامتى بخواهد. بلكه به قصد تحيّت نيز بگويد، مانعى ندارد.

سيستانى: مسأله واجب است نمازگزار جواب سلام را به قصد تحيّت بگويد و مانعى ندارد كه قصد دعا هم بكند يعنى از خداوند عالم براى كسى كه سلام كرده سلامتى بخواهد.