است بنا بر احتياط لازم اگر دو سجده در يك ركعت از روى فراموشى اضافه كند (جهل قصورى اين است كه جاهل در جهل خود معذور باشد) .

[مسأله 1047 اگر عمداً يك سجده كم يا زياد كند]

مسأله 1047 اگر عمداً يك سجده كم يا زياد كند، نماز باطل مى‌شود و اگر سهواً يك سجده كم كند (1) حكم آن بعداً (2) گفته خواهد شد.

(1) خوئى: كم يا زياد كند. .

سيستانى: كم يا زياد كند نمازش باطل نمى‌شود و در صورت كم شدن، حكم آن در احكام سجده سهو خواهد آمد.

(2) گلپايگانى، صافى: در مسائل [(1251) تا (1262)]. .

مكارم: مسأله زيادى يا كمى يك سجده به شرط اين كه از روى سهو باشد نماز را باطل نمى‌كند.

زنجانى: مسأله اگر با علم و عمد يك سجده كم يا زياد كند نماز باطل مى‌شود، و اگر سهواً يك سجده زياد كند نماز صحيح است و اگر سهواً يك سجده كم كند حكم آن در مسأله [1109]گفته خواهد شد.

[مسأله 1048 اگر پيشانى را عمداً يا سهواً به زمين نگذارد]

مسأله 1048 اگر پيشانى را عمداً (1) يا سهواً به زمين نگذارد، سجده نكرده است. اگر چه جاهاى ديگر به زمين برسد ولى اگر پيشانى را (2) به زمين بگذارد و سهواً جاهاى ديگر را به زمين نرساند، يا سهواً ذكر نگويد سجده صحيح است.

(1) سيستانى: كسى كه مى‌تواند پيشانى را به زمين بگذارد اگر آن را عمداً. .

(2) زنجانى: به قصد خضوع. .

مكارم: مسأله هر گاه يكى از اين اعضاءِ [مذكور در مسأله 1045]را عمداً بر زمين نگذارد، سجده‌اش باطل است و اگر سهواً پيشانى را به زمين نگذارد باز سجده باطل است، امّا اگر پيشانى به زمين باشد و بعضى ديگر از اعضاء را سهواً به زمين نگذارد سجده صحيح است.

[مسأله 1049 در سجده هر ذكرى بگويد كافى است]

مسأله 1049 در سجده هر ذكرى بگويد كافى است ولى احتياط واجب آن است كه (1) مقدار ذكر از سه مرتبه «سبحان اللّٰه» يا يك مرتبه «سُبْحانَ رَبِّي الْأَعْلىٰ وَ بِحَمْدِهِ» كمتر نباشد (2) و مستحب است «سُبْحٰانَ ربِّي الْأَعْلىٰ وَ بِحَمْدِهِ» را سه يا پنج يا هفت مرتبه (3) بگويد.

(1) اراكى، فاضل: در سجده هر ذكرى بگويد كافى است به شرط آن كه. .

(2) گلپايگانى: احتياط واجب آن است كه در سجده سه مرتبه «سبحان اللّٰه» يا يك مرتبه «سبحان ربّى الأعلىٰ و بحمده» بگويد، يا ذكر ديگرى كه به قدر سه «سبحان اللّٰه» باشد، چنانچه در ركوع گفته شد و بايد اين كلمات به عربى صحيح گفته شود. .

خوئى، تبريزى: بهتر آن است كه در حال اختيار در سجده سه مرتبه «سبحان اللّٰه» يا يك مرتبه «سبحان ربي الاعلى و بحمده» بگويد و بايد اين كلمات دنبال هم و به عربى گفته شود و ظاهر اين است كه گفتن ذكرى كه به اين مقدار باشد كفايت مى‌كند. .

سيستانى: بهتر آن است كه در حال اختيار در سجده سه مرتبه «سُبْحٰانَ اللّٰهِ» يا يك مرتبه «سُبْحٰانَ رَبِّيَ الْأَعْلىٰ وَ بِحَمْدِهِ» بگويد و بايد اين كلمات دنبال هم و به عربى صحيح گفته شود گرچه گفتن هر ذكرى كفايت مى‌كند ولى بنا بر احتياط لازم بايد به اين مقدار باشد. .