نام کتاب : نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 741
«شك» نيز بر چهار شعبه است: بر «مراء
و جدال»، «ترس و وحشت»، «ترديد»، و «خودباختگى» آن كس كه «مجادله» و لجاجت در بحث
را عادت خويش قرار بدهد، هرگز از تاريكى شكّ به روشنايى يقين گام نمىنهد، هركس از
آينده بترسد به قهقرا بر مىگردد و آن كس كه در ترديد و دو دلى باشد و نتواند
تصميم بگيرد زير سم شيطانها له خواهد شد و آن كس كه در برابر وسايلى كه هلاكت دنيا
و آخرت در آن است خودباخته شود، در هر دو جهان هلاك خواهد شد.
شريف رضى رحمه الله مىگويد: سخن امام عليه السلام هنوز دنباله داشت كه ما
براى طولانى نشدن و خارج نشدن از منظور در اين باب- كه جمع آورى سخنان كوتاه امام
است- از بقيّه صرفنظر كرديم.
32- كسى كه كار نيك انجام مىدهد خودش از آن كار بهتر است و انجام دهنده كار
شر، از آن كار بدتر است، (چرا كه آنچه در دل دارند بيش از آن است كه انجام
مىدهند).
33- سخاوتمند باش، ولى اسراف كننده مباش. در زندگى حسابگر باش ولى سختگير
مباش.
34- بهترين غنا و بى نيازى، ترك آرزوهاست.
35- كسى كه در انجام كارهايى كه مردم ناخوش دارند، سرعت داشته باشد مردم
درباره او آنچه كه نمىدانند مىگويند (و نسبتهاى ناروا به او مىدهند).
36- كسى كه آرزويش را طولانى كند عملش را بد خواهد كرد.
37- اين سخن را امام عليه السلام هنگامى فرمود كه در مسير حركتش به شام
كدخدايان شهر انبار با او ملاقات كردند، و به خاطر احترام به امام عليه السلام از
مركب پياده شدند و با سرعت به سوى او شتافتند (و مراسمى كه نشانه ذلّت در برابر
امرا بود انجام دادند.
امام عليه السلام فرمود: اين چه كارى بود كه شما كرديد؟
عرض كردند: اين آدابى است كه ما اميران خود را با آن بزرگ مىداريم.
امام عليه السلام فرمود: به خدا سوگند با اين عمل زمامداران شما بهرهمند
نمىشوند و شما با اين كار در دنيا مشقّت بر خود هموار مىسازيد، و در قيامت بدبخت
خواهيد بود، و چه زيانبار است مشقّتى كه پشت سر آن مجازات الهى باشد، و چه پرسود
است آرامشى كه با آن امان از عذاب دوزخ باشد.
38- امام عليه السلام اين سخنان را به فرزندش حسن عليه السلام فرمود:
فرزندم! چهار چيز و چهار چيز را از من داشته باش! كه با آن هر كارى بكنى به تو
زيان نخواهد رسيد:
بالاترين سرمايه ها عقل است، بزرگترين فقر حماقت است، بدترين تنهايى و وحشت،
خودبينى است، و برترين حسب و نسب اخلاق نيك است.
نام کتاب : نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 741