خطبه 188

كه در آن مردم را به امور مهمّى توصيه مى‌كند

پرهيزكارى و تقوا

اى مردم! من شما را به تقوا و پرهيزكارى و شكر فراوان خداوند بر نعمتها و احسان و رحمتش كه بر شما فرو باريده و بر آزمايشهايش نزد شما سفارش مى‌كنم!

چه بسيار نعمتهايى كه ويژه شما قرار داده وشما را به رحمت خويش مورد عنايت خاص گردانيده!

شما عيبهاى خود را آشكار كرديد و او پوشانيد و خويش را در معرض مؤاخذه او قرار داديد، امّا به شما مهلت داد!

بهترين اندرز دهنده‌

شما را توصيه مى‌كنم كه همواره به ياد «مرگ» باشيد و از آن كمتر غفلت كنيد، چگونه از آن غافل مى‌مانيد، در صورتى كه او از شما غفلت نمى‌كند؟ و چگونه در چيزى طمع مى‌ورزيد كه به شما مهلت نخواهد داد. آن مردگانى كه با چشم خود ديده‌ايد براى عبرت و اندرز شما كافى است. آنها را به گورستان حمل كردند، امّا نه اين كه خود بر مركبى سوار شده باشند و آنان را در ميان قبر قرار دادند، امّا بدون اين كه خود بتوانند در آن فرود آيند، (آن‌قدر طول نكشيد كه) گويا آنان از مردم اين گيتى نبودند و عمرى در آن نگذراندند (امّا از آن طرف) گويا سراى آخرت همواره خانه آنها بوده، آنها از آن‌جا كه وطنشان بود (دنيا) وحشت نمودند و آن‌جا را كه از آن وحشت داشتند وطن هميشگى انتخاب كردند! به چيزهايى خود را مشغول ساختند كه بالاخره از آنها جدا شدند، امّا آنچه را كه مى‌بايست سرانجام به آن برسند ضايع ساختند ...

نه قدرت دارند از اعمال قبيحى كه انجام داده‌اند بركنار شوند و نه مى‌توانند كار نيكى بر نيكيهاى خود بيفزايند. به دنيا انس گرفته بودند، مغرورشان ساخت و به آن اطمينان نموده بودند، مغلوبشان نمود.

زندگى زود گذر

خداى شما را رحمت كند! به سوى منازلى كه مأموريد آنها را آباد كنيد و به آنها ترغيب و دعوت شده‌ايد، بشتابيد و با صبر و استقامت بر اطاعت فرمان خداوند نعمتهاى او را بر خويش تمام گردانيد و از معصيت و نافرمانى او كناره‌گيرى كنيد؛