هرگز بخيل را در مشورت خود دخالت مده، كه تو را از نيكو كارى منصرف كرده و از فقر مى‌ترساند و نيز با افراد ترسو و بزدل مشورت نكن كه روحيه تو را تضعيف كرده، و از تصميم‌گيرى قاطع باز مى‌دارند! همچنين حريص را به مشاوره مگير، كه حرص و ستم را در نظر تو زينت مى‌بخشد! زيرا «بخل» و «ترس» و «حرص» تمايلات مختلفى هستند كه سرچشمه آنها، سوء ظن به خداست!» [1]

امام صادق عليه السلام به چهار شرط ديگر در كلام خود اشاره كرده، مى‌فرمايد:

«... و لا تُشِرْ عَلى‌ مُسْتَبِدٍّ بِرَأَيِهِ، وَ لا عَلى‌ وَغْدٍ، وَ لا عَلى‌ مُتَلَوِّنٍ، وَ لا عَلى‌ لَجُوجٍ ...؛ با آدم مستبد و خود رأى، و با سست خرد، و با كسى كه پيوسته رنگ عوض مى‌كند (منافق) و نيز با افراد لجوج هرگز مشورت نكن!» [2]

همچنين مشاور نبايد كذّاب و دروغگو باشد؛ حضرت اميرمؤمنان على عليه السلام فرموده:

«لا تَسْتَشِرِ الْكَذَّابَ، فَإِنَّهُ كَالْسَّرابِ يُقَرِّبُ عَلَيْكَ الْبَعيدَ وَ يُبَعِّدُ عَلَيْكَ الْقَريبَ؛ با كذّاب و دروغگو مشورت منما زيرا كه او چون سراب بوده دور را در نظر تو نزديك و نزديك را دور مى‌نماياند!» [3]

به اين ترتيب، مشاوران هميشه بايد از ميان افراد آگاه، شجاع، با ايمان، و دورنگر انتخاب شوند.

[1]- نهج‌البلاغه، بخش نامه‌ها و فرمانها، نامه 53.

[2]- الحياة، ج 1، ص 193.

[3]- غررالحكم، آمدى، ج 6، ص 310.