حركت عمومى كرات آسمانى‌

در آيه مورد بحث (آيه دوم از سوره رعد) جمله ديگرى ديده ميشود كه آن نيز بر عظمت و عمق مدلول آيه و جنبه اعجاز علمى آن مى‌افزايد، آن جمله اين است:

«كُلُّ يَجْري لأَجَلٍ مُسَمًّى‌»: «هر كدام از آنها (خورشيد و ماه- يا- آسمانها و كرات آسمانى) تا زمان معيّنى به حركت خود ادامه ميدهند»!.

ضمير محذوف در اين جمله (منها- يا- منهما) ممكن است به ماه و خورشيد برگردد و نيز مى‌تواند به سماوات بازگردد، (در صورت اول منهما و در صورت دوم منها)، امروز نيز اين حقيقت از ديدگاه علم ثابت شده كه تمام كرات آسمانى، بدون استثناء، در حركتند. و اينكه گاهى گفته مى‌شود خورشيد ساكن است منظور سكون نسبى (نسبت به سيارات منظومه شمسى) مى‌باشد، و گر نه تمام منظومه شمسى در داخل كهكشانى كه قرار دارد در حركت است.

تازه كهكشان ما نيز به نوبه خود يك حركت دورانى به دور خويش دارد، و حركتى ديگر به سوى خارج مركز جهان، چه اينكه مسلّم شده كه تمام «كهكشان‌ها» و «سحابها» و كرات آسمان با سرعت‌هاى مختلفى كه بعضى از آنها راستى سرسام‌آور است از يكديگر، يا به تعبير ديگر از مركز فرضى جهان، دور مى‌شوند.

البته اين حركت نمى‌تواند ابدى باشد و آنقدر از يكديگر فاصله مى‌گيرند تا به كلى صورت اصلى خود را از دست بدهند چه اينكه طبق قانون دوم ترموديناميك (قانون حرارت و نيرو) كه همه مشاهدات فيزيكى‌