سعادت بخش انسانى و تربيت نوع انسان كمك ميكند در اين كتاب آسمانى هست، و يا اينكه كليات و اصول علوم و دانشها و آنچه انگيزه انسان بر كشف و جستجوى اسرار طبيعت و قوانين آفرينش مى‌باشد در آن وجود دارد، نه جزئيات آنها. [1] به هر حال، روى اين حساب، اگر چيزى از اسرار علوم و حقايق جهان آفرينش در آن باشد حتماً براى يك هدف تربيتى و اخلاقى، يا تعليم درس توحيد و خداشناسى آمده است، نه به عنوان عرضه كردن علوم طبيعى و مانند آن به سبك يك دائرة المعارف.

2- آيا تطبيق آيات قرآن بر اكتشفات علمى صحيح است؟

در اينكه آيا ما حق داريم آيات قرآن را با مسائل مختلف علوم طبيعى و اكتشافات علمى تطبيق كنيم يا نه؟ و آيا از اين راه مى‌توان براى ارزيابى قرآن، و كشف معجزات علمى آن استفاده كرد يا نه؟ نظرات مختلفى در ميان دانشمندان اسلامى وجود دارد:

بعضى چنان راه افراط را در پيش گرفته‌اند كه آيات قرآن را با كمترين تناسب بر يك سلسله فرضيات علمى- و نه حقايق مسلّم و قطعى- تطبيق كرده‌اند، و به گمان خود از اين راه خدمتى به شناسائى قرآن نموده‌اند.

در حالى كه اين يك اشتباه بزرگ است، فرضيات علمى پيوسته در حال تغيير و تحول مى‌باشد، و قرآن يك واقعيت ثابت، تطبيق يك واقعيت ثابت بر يك سلسله امور متحول و متغير نه منطقى است، و نه خدمت به‌

[1]. گاهى نيز گفته مى‌شود كه همه جزئيات به صورت مرموزى كه تنها بندگان خاص خداوند از آن آگاهند، در بطون قرآن هست اگر چه توده مردم از درك آن عاجزند.