نخستين آيه مورد بحث در ضمن آيات متعددى از سوره روم است
كه اشاره به آيات آفاقى و انفسى مىكند، و نشانههاى خداوند را در عالم اكبر
(مجموع جهان هستى) و عالم اصغر (وجود انسان) بر مىشمرد، در اين ايه از يكسو به
جهان بزرگ اشاره كرده مىگويد: «از آيات خدا آفرينش آسمانها و زمين است» (وَمِنْ آياتِهِ خَلْقُ الَّسَمواتِ وَاْلأَرْضِ) سپس به بعضى از ريزه كارىهاى وجود انسان اشاره كرده
مىافزايد: «و ديگر از نشانههاى او اختلاف زبانها و رنگهاى شما است» (وَاخْتلافُ الْسِنَتِكُمْ وَالْوانِكُمْ)
نه تنها زبان و رنگ ظاهر، كه زبان فكر و رنگ درون و ذوقها و سليقهها، به
قدرى مختلف و متنوع است كه ممكن نيست دو انسان را مانند هم پيدا كرد، حتى اين
تفاوت در ميان دوقلوها نيز ديده مىشود!
اين تفاوت از يك سو سبب شناخت و تمايز انسانها مىگردد، چرا كه اگر شناخت و
تمايز نبود نظام زندگى اجتماعى به هم مىريخت، چنانكه افرادى كه با بعضى از
دوقلوها كه از جهات زيادى با هم شباهت دارند معاشرت مىكنند گاهى گرفتار دردسرهاى
شديدى مىشوند تا آنجا كه اين يكى از سفره آمده به ديدن ديگرى مىرود! و حتى
نزديكان آنها گاهى اين يكى بيمار شده دارو را به ديگرى مىدهند!
فكر كنيد اگر همه انسانها از هر جهت با هم شبيه بودند چه مىشد؟!
و از سوى ديگر اين تنوع و اختلاف سبب مىشود كه هر گروهى به سوى بخشى از
نيازمندىهاى متنوع زندگى كشيده شوند، و تمام نيازمندىهاى اجتماعى به وسيله تنوع
ذوقها و استعدادها تأمين گردد و از اين رو خلائى در اجتماع بشرى پيدا نشود، آيا
اينها از آيات و نشانههاى الهى نيست همان آفريدگارى كه اين نظام دقيق را بنيان
نهاده؟!
جالب اينكه مفسّران در تفسير «اختلاف
السنه» احتمالات متعددى دادهاند: گاه گفتهاند منظور
اختلاف لغات است، و مىدانيم امروز بيش از يك هزار زبان در دنيا وجود دارد، و اين
تنوع كه فعلًا كار به سرچشمه اصلى آن نداريم وسيله