پاسخ‌

مى‌دانيم كه مدّت هر ماه قمرى مبنى بر يك دوره گردش ماه به دور زمين است.

از آن‌جا كه منجّمان مجبورند عدد ايّام هر ماه را با عدد صحيح بيان كنند- زيرا در ثبت تاريخ وقايع نمى‌توان از روز سى‌ام ماه، نصفش را متعلّق به ماه قبل گرفت و نصف ديگرش را به ماه بعد داد ناچار ماه قمرى بايد حداقل 29 روز و حداكثر 30 روز تمام حساب شود. در اين صورت منجّمان به دو نوع ماه قمرى قائل شده‌اند:

1- ماه حسابى‌

2- ماه هلالى‌

چون مدّت يك ماه قمرى 12 ساعت و 44 دقيقه و 3 ثانيه، از 29 روز زيادتر است و اين كسر بيشتر از نصف شبانه روز مى‌باشد، لذا ماه اوّل سال را (محرّم) 30 روز مى‌گيرند و ماه دوم (صفر) را 29 روز و به همين ترتيب تمام ماههايى را كه در مرتبه فرد (3، 5، 7، 9، 11) واقع مى‌شوند 30 روز و ماههايى كه در مرتبه زوج مى‌باشند 29 روز محسوب مى‌دارند و اينهارا «ماه حسابى» مى‌گويند؛ بنابراين، هرگز دو ماه متوالى 30 روز و يا دو ماه متوالى 29 روز نيست، بلكه همواره به ترتيب 30 در ماه نخست و 29 در ماه بعد و به همين ترتيب تا آخر حساب مى‌شود؛ ولى منظور از «ماه هلال»، ماهى است كه به وسيله رؤيت هلال با چشم، ثابت مى‌شود و مدار احكام اسلامى بر همين ماه استوار است.

اكنون اين سؤال پيش مى‌آيد كه: «چرا فقها «ماه حسابى» را معتبر ندانسته‌اند؟»

از آن‌جا كه در دستورات و روايات اسلامى رؤيت هلال موضوع براى روزه گرفتن و يا افطار كردن، معرّفى شده است، چنان كه در روايات ما وارد شده: