13- آيا با تكامل اخلاق، نياز بشر به دين باقى است؟

سؤال‌

در كشورهايى كه مردم آنها روابط اجتماعى خوبى دارند و به حقوق يكديگر تجاوز نمى‌كنند، عدالت و حسن تفاهم در ميان آنان برقرار است. در چنين كشورهايى دين چه نقشى را مى‌تواند به عهده بگيرد؟

پاسخ‌

جاى شك نيست كه اخلاق تا شعاع معيّنى مى‌تواند جلو مفاسد را بگيرد و نظم و ترتيب را در كارهاى اجتماع به وجود آورد؛ ولى آيا همين نظم ظاهرى براى اصلاح يك جامعه كافى است؟ بطور مسلّم جواب منفى است؛ زيرا يك سلسله مفاسد در جامعه‌هاى متمدّن از بين رفته، ولى مفاسد خطرناك ديگرى در آن اجتماعات به وجود آمده و در واقع مفاسد باقى است! چيزى كه هست رنگ و لباس و به اصطلاح «نوع» آنها عوض شده است، چنانچه مشاهده مى‌كنيم به جاى دزديهاى قديمى سرگردنه، «گانگستر بازى» و حملات مسلّحانه تاكتيكى به بانكها، ورشكستگيهاى مصنوعى و انواع تجاوزها پيدا شده است! امروز در كشورهاى متمدّن جهان كه حسن اخلاق آنان زبانزد مردم است، آمار بچّه‌هاى غير قانونى در ظرف يك‌سال از بيست هزار هم مى‌گذرد! هرگاه اخلاق‌