نام کتاب : پاسخ به پرسشهاى مذهبى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 490
مفسّران در تفسير اين آيات دو معنا ذكر كردهاند:
نخست اين كه منظور از دو مشرق و دو مغرب، مشرق و مغرب دو
نيمكره زمين است؛ يعنى، دو نيمكره شمالى و جنوبى يا دو نيمكره شرقى و غربى، حتّى
بعضى اين آيه را اشارهاى به وجود نيمكره جديد يعنى «قارّه آمريكا» قبل از كشف آن
دانستهاند كه فعلًا از موضوع بحث ما خارج است؛ و به همين ترتيب، منظور از مشارق و
مغارب نقاط مختلف كره زمين است كه هر نقطهاى نسبت به نقطهاى مشرق و نسبت به نقطه
ديگر مغرب است.
به عبارت ديگر: يكى از خواصّ «كره» اين است
كه هر نقطهاى از آن نسبت به نقطه اى كه در طرف غرب آن قرار گرفته مشرق محسوب
مىشود و نسبت به نقطه مقابل مغرب است و لذا بعضى اين گونه آيات را اشاره به
كرويّت زمين مىدانند.
دوّم اين كه منظور از تعدّد مشرق و مغرب تعدّد نقطه طلوع و
غروب حقيقى آفتاب است؛ زيرا هيچگاه آفتاب دو روز از يك نقطه طلوع و در يك نقطه
غروب نمىكند و به واسطه «ميل» خورشيد به شمال و جنوب (كه نتيجه تمايل محور زمين
نسبت به سطح مدار گردش آن به دور آفتاب است) هر روز آفتاب از نقطهاى طلوع و در
نقطه ديگر غروب مىكند؛ بنابراين، هرگاه مجموعه اين مشرقها و مغربها را در نظر
بگيريم، بايد تعبير به «مشارق» و «مغارب» كنيم و هرگاه تنها آخرين نقطه ميل اعظم
شمالى آفتاب (اوّل تابستان) و آخرين نقطه ميل اعظم جنوبى (اوّل زمستان) را در نظر
بگيريم بايد به «مشرقين» و «مغربين» تعبير نماييم و اين يكى از شاهكارهاى قرآن است
كه در عبارات كوتاهى مردم را متوجّه اسرار شگفتانگيز خلقت مىكند؛ زيرا مىدانيم
تغيير طلوع و غروب آفتاب، تأثير فراوانى در پرورش گياهان و گلها و ميوهها و بطور
كلّى در وضع عمومى موجودات زنده و زيبايىهاى جهان آفرينش دارد.
نام کتاب : پاسخ به پرسشهاى مذهبى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 490