غير اين صورت با دست خود نهضت اين دادگر غيبى را به تأخير انداخته‌ايم؟

پاسخ‌

اوّلًا: بايد توجّه نمود كه شرط ظهور امام عليه السلام، هرگز منحصر به گسترش فساد در اجتماع انسانى نيست؛ بلكه هرگاه مردم جهان از نظر رشد فكرى و كمالات روحى به حدى برسند كه بتوانند ارزش وجود امام عليه السلام را درك نمايند و شايسته رهبرى او گردند، در اين صورت امام (عج) بدون هيچ قيد و شرطى ظهور نموده و از پس پرده غيبت بيرون مى‌آيد.

در كتاب‌هاى عقايد و مذاهب بطور مبسوط و گسترده بحث و بررسى شده است كه مانع اساسى براى غيبت امام، اخلاق و روحيّات و عدم آمادگى جامعه انسانى براى ظهور و حكومت آن حضرت است و اگر اين مانع برطرف گردد، دوران غيبت او سپرى خواهد شد.

دانشمند بزرگ و فيلسوف عالى‌قدر اسلام مرحوم خواجه نصير الدّين طوسى در كتاب «تجريد العقائد» در اين باره سه جمله كوتاه و پر مغز دارد كه با توضيح مختصرى در اينجا نقل مى‌كنيم:

1-/ وُجُودُهُ لُطْفٌ: وجود امام معصوم-/ خواه آشكار و خواه پنهان-/ براى جامعه انسانى نعمت معنوى و وسيله نزديكى به اطاعت فرمان پروردگار است؛ زيرا رابطه هدايت الهى ميان خدا و مردم، به وسيله امام عليه السلام برقرار مى‌گردد و بسيارى از نعمت‌هاى معنوى و مادّى به خاطر امام به مردم مى‌رسد، حتّى هدايت معنوى امام نسبت به افراد شايسته هميشگى است-/ اگر چه او را نبينند و نشناسند.

2-/ وَ تَصَرُّفِه لُطْفٌ آخَر: هرگاه امام از پس پرده غيبت بيرون آيد و به راهنمايى ظاهرى بپردازد و زمام امور را به دست بگيرد خود نعمت ديگرى است؛ در اين موقع نه تنها يك گروه از وجود او بهره‌مند مى‌گردند؛ بلكه همه جامعه‌