هدف اوّل: اصلاح امّت‌

هنگامى كه امام حسين عليه السلام حاضر به بيعت با يزيد نشد، و عزم خروج از مدينه كرد، وصيّتنامه‌اى كوتاه، امّا بسيار پرمحتوا، تنظيم فرمود و آن را به برادرش محمّد حنفيّه‌ [1] سپرد، و او را به عنوان نماينده خود در مدينه گمارد، تا اوضاع آن شهر را زير نظر داشته باشد، و اخبار لازم را به امام عليه السلام منتقل سازد.

امام عليه السلام در بخشى از اين نامه مى‌نويسد:

«إِنّي لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً، وَ لا بَطِراً، وَ لا مُفْسِداً، وَ لا ظالِماً، إِنَّما خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلاحِ فِي أُمَّةِ جَدِّي‌

؛ من از سر هوا و هوس قيام نكردم، و قصد افساد و ظلم به ديگران هم ندارم، (و در پى پست و مقام‌

[1]. او فرزند اميرالمؤمنين عليه السلام است، و «حنفيّه» لقب مادر اوست، و نام مادرش خوله دخترجعفر بن قيس است. ا زحضرت رضا عليه السلام نقل شده كه اميرالمؤمنين عليه السلام مى‌فرمود: «محمّدها ابا دارند كه خدا عصيان شود. سؤال شد: اين محمّدها كيانند؟ فرمود: محمّد بن جعفر و محمّدبن ابى‌بكر و محمّد بن ابى‌حذيفه و محمّد بن اميرالمؤمنين بن حنفيّه». و امّا نيامدن او به همراه امام حسين عليه السلام به كربلا، شايد به جهت عذر يا مصلحتى بوده است. و در مورد سال وفات و محلّ دفن او، اختلاف نظر وجود دارد: بعضى وفاتش را سال 80 ه. ق و محلّ دفن او را جبل رضوى و بعضى در طائف دانسته‌اند. (قصّه كربلا، ص 71).