در حديث ديگرى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم: «اذا كانَ يَوْمُ الْقِيامَةِ بَعَثَ اللَّهُ الْعالِمَ وَ الْعابِدَ، فَاذا وَقَفا بَيْنَ يَدَىِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ انْطَلِقْ الَى الْجَنَّةِ، وَ قيلَ لِلْعالِمِ قِفْ تَشْفَعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِكَ لَهُمْ؛ روز قيامت كه مى‌شود خداوند «عالم» و «عابد» را مبعوث مى‌كند، هنگامى كه در پيشگاه خداوند متعال قرار مى‌گيرند، به «عابد» گفته مى‌شود:

به سوى بهشت برو! و به عالم گفته مى‌شود: بايست و براى مردم به خاطر تربيت خوبى كه نسبت به آنها داشتى شفاعت كن!». [1]

اين حديث اشاره لطيفى نيز به فلسفه شفاعت دارد.

42- عالم برزخ‌

ما معتقديم: در ميان اين جهان و سراى آخرت، جهان سوّمى به نام «برزخ» است كه ارواح همه انسان‌ها پس از مرگ تا روز قيامت در آن قرار مى‌گيرند.

«وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخ الى يَوْمِ يُبْعَثُونَ؛ و پشت سر آنها (پس از مرگ) برزخى است تا روز قيامت». [2]

البته از جزئيات آن جهان نيز آگاهى زيادى نداريم و نمى‌توانيم داشته باشيم، اين قدر مى‌دانيم كه ارواح نيكان و صالحانى كه در درجات بالا قرار دارند (مانند ارواح شهدا) در آن جهان، متنعّم به نعمت‌هاى فراوانى هستند: «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا فى سَبيلِ اللَّهِ امْواتاً بَلْ احْياء عِنْدَ

[1]. بحارالانوار، جلد 8، صفحه 56، حديث 66

[2]. سوره مؤمنون، آيه 100