كشورهاى استعمار زده، يا آزاد شده، و يا هر چه بناميم، قدم مى‌گذارند همه جا سخن از نفوذ عجيب و جادويى سياست مرموز و پيچيده غرب است كه در تمام رگ و ريشه‌هاى جوامع شرقى اثر گذاشته است.

تا آن جا كه عده زيادى به راستى معتقدند تمام رويدادها، هر گونه تحوّل، هر جنبش و حركت و هر طرز فكر و خلاصه هر حادثه جزئى و كلّى كه در شرق روى مى‌دهد همه بدون استثنا با نقشه‌هاى دقيق و پيش بينى شده غربيها! و از طريق سفارتخانه‌ها و يا ايادى مرموز و جيره خواران آنها صورت مى‌گيرد.

البته‌ «عوامل» و «نتايج» اين طرز فكر را به زودى خواهم شناخت، ولى آنچه مسلّم است اين نوع عقيده افراطى درباره نفوذ سياستهاى استعمارى‌ خود يكى از عوامل مهم شكست روحى ملل شرق، و بد بينى آنها نسبت به هر كس، و همه چيز، و در نتيجه كناره‌گيرى مطلق از هر گونه فعاليت مثبت اجتماعى و سياسى است و اين همان است كه «استعمار» با تمام ذرات وجودش‌ آن را مى‌خواهد و مى‌طلبد.

مثال كوچك و در عين حال جالبى در نظر دارم كه مى‌تواند