اينست كه خدا مردم را از باطنشان با خبر كرده و نور اسلام را از آنان ميگيرد.

سعيد بن جبير و محمّد بن كعب و عطا ميگويند اين آيه در باره يهود نازل شد چه آنان در كتاب آسمانى خود خوانده بودند كه پيامبرى ميآيد و باو ايمان آورده انتظار ظهورش را داشتند و مشركين را بيم ميدادند ولى وقتى آمد او را نپذيرفتند.

اينان همان بنى قريظه و بنى نضير و بنى قينقاع بودند كه هنگامى كه نبوّت از بنى اسرائيل منقطع شده و بعرب رسيده بود از شام بسوى يثرب آمدند اينان داخل يثرب (مدينه) شدند و ميگفتند: محمّد رسول خدا است و پيروان او بهترين امّتند.

مردى از بنى اسرائيل بنام عبد اللَّه بن هيبان قبل از بعثت رسول اكرم هر سال بر يهود مدينه وارد ميشد و آنان را بر اطاعت خدا و حفظ توراة و ايمان به محمّد 6 وادار و تشويق ميكرد و ميگفت: وقتى محمّد ظاهر شد از دورش پراكنده نشويد و پراكندگى پديد نياوريد تا او را يارى كنيد من آرزو دارم كه او را ببينم ولى قبل از آنكه رسول اكرم طلوع كند او از دنيا رفت.

يهود از او پذيرفتند ولى پس از بعثت پيامبر موعود باو كفر ورزيدند و لذا خداوند اين مثل را براى آنان زده است.

بحث ادبى: سؤال‌

چرا در اين آيات جمع به مفرد تشبيه شده است يعنى منافقين يا يهود به‌( (الَّذِي اسْتَوْقَدَ)) كسى كه آتشى را بر افروخت.

جواب‌

سه وجه براى جواب از اين سؤال داده شده است از اينقرار:

1- كلمه «الذى» اگر چه مفرد است ولى در معنا جمع است مانند «الذى» در آيه كريمه:(وَ الَّذِي جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ)[1] (آن كسانى كه وعده بر آنها آمد و آن را تصديق كردند).

[1] آيه 33 از سوره زمر