(مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتابِ)[1].

(بَيِّناتٍ ...)- روشن كننده‌هاى حق از باطل.

(وَ ما يَكْفُرُ بِها إِلَّا الْفاسِقُونَ ...)- و انكار نميكند آن آيات را مگر فاسقين.

و منظور از «فاسقين» كافرين است و انگيزه اينكه «كفر» «فسق» ناميده شد اين است كه «فسق» بيرون آمدنى از چيزى بچيز ديگر است، و يهود در اثر انكار پيامبر اسلام از دين خودشان كه دين موسى است- بيرون رفتند.

و علت اينكه خداوند تعبير به «كافرين» نفرمود با اينكه كفر از فسق بالاتر است يكى از دو امر است:

1- منظور اين است كه يهود از امر خدا بيرون رفتند و نافرمانيهاى بزرگ را اختيار نمودند.

2- مراد اين است كه آنان در كفر نيز متمرد و فاسقند زيرا كه فسق بزرگترين گناهان است اگر در مورد كفر باشد بزرگترين كفر و اگر در مورد گناه باشد بزرگترين گناه و نافرمانى است‌

. [سوره البقرة (2): آيه 100]

(أَ وَ كُلَّما عاهَدُوا عَهْداً نَبَذَهُ فَرِيقٌ مِنْهُمْ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يُؤْمِنُونَ (100))

[ترجمه‌]

آيا هر هنگام پيمانى بستند گروهى از آنان پيمان شكنى نمودند بلكه بيشتر آنان ايمان نميآورند

شرح لغات‌

نبذه ...- پرتاب كردند آن را.

تفسير

(أَ وَ كُلَّما عاهَدُوا عَهْداً ...)- آيا هر هنگام پيمانى بستند- يهود.

ابن عباس ميگويد: منظور پيمانى است كه از ايشان گرفتند كه به پيامبر درس نخوانده- آخر زمان- ايمان بياورند و كلمه «كلّما» لفظى است كه اقتضاى تكرار ميكند يعنى مكرر در مكرر پيمان شكنى كردند.

[1] سوره 5 آيه 18 روشن ميساخت براى شما بسيارى از آنچه را كه از كتاب پنهان ميكرديد.