تفسير:

(وَ لَمَّا جاءَهُمْ كِتابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ...)- و هنگامى كه آمد ايشان را كتابى از نزد خدا موقعى كه قرآن كتاب آسمانى و معجزه پيامبر اسلام بر يهود بنى اسرائيل آمد.

(مُصَدِّقٌ لِما مَعَهُمْ ...)- تأييد ميكرد آنچه را با ايشان بود.

تأييد مينمود كتابهاى آسمانى را كه خداوند قبل از قرآن نازل كرده بود مانند توراة و انجيل.

در تأييد نمودن قرآن آن كتابها را دو احتمال است.

1- تأييد مينمود خبرهايى را كه در تورات و انجيل ذكر شده.

2- تصديق مينمود كه آنها از نزد خدا آمده و باطل نيستند.

(وَ كانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ ...)- و از پيش- از نزول قرآن و بعثت پيامبر- يهود طلب فتح و پيروزى مينمودند.

در معناى «استفتاح» چند وجه است.

1- منظور از آن استنصار و طلب يارى و پيروزى از خداوند است بطورى كه در جنگها عرضه ميداشتند: خداوندا ما را فاتح و پيروز گردان بحقّ پيامبر درس نخوانده، خدايا تو را بحقّ پيامبرى كه برانگيخته خواهد شد قسم ميدهيم كه ما را نصرت عنايت فرما، پس در حقيقت طلب يارى ميكردند.

2- منظور از آن اين است كه بدشمنان خود ميگفتند: اين پيامبرى است كه زمان او بطول ميأنجامد و ما را نصرت و مدد خواهد داد در برابر شما.

3- منظور از آن استعلام است بنحوى كه از دانشمندان خود اوصاف پيامبرى كه از عرب برگزيده خواهد شد پرسش مينمودند و آنان اوصاف آن وجود مقدس را بيان ميكردند پس هنگامى كه مبعوث شد راه انكار را پيمودند.

4- معناى استفتاح اين است كه از خداوند ميخواستند كه آنان را با كفّار عرب محاكمه كند همانطورى كه شاعر گفته.

[1] چرا پيغامبرى بطائفه بنى عصم نمى‌فرستى و نمى‌گويى: من از محاكمه شما بى‌نيازم