نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 240
مورد رضايت و خشنودى خداوند ميباشد.
3- سفيان ثورى ميگويد: منظور: امر بمعروف و نهى از منكر است.
4- ربيع بن انس ميگويد منظور از اين جمله گفتار نيك است.
اختلاف ديگر در اين جمله
از امام باقر 7 روايت شده: كه اين دستور خداوند عمومى و
شامل مؤمن و كافر ميباشد.
گفته شده: اين دستور در مورد مؤمن است فقط.
آنهايى كه دستور را عام قرار دادهاند در اين جهت اختلاف كردهاند كه
آيا نسخ شده است يا نه؟
ابن عباس و قتاده ميگويند كه اين جمله نسخ شده است و ناسخ آن آيه
سيف[1] و ديگرى
فرمايش رسول خدا است: كه با آنان مقاتله كنيد تا «لا اله الا اللَّه» بگويند و يا
بر جزيه گردن نهند و اين معنا از امام صادق نيز روايت شده است.
بيشتر مفسرين معتقدند: كه اين جمله نسخ نشده است زيرا كه ميان دو آيه
اختلافى نيست و جمع ميان مقاتله وَ حسن قول و راهنمايى آنان بايمان امكان دارد و
همانطورى كه خداوند فرمود:(ادْعُ إِلى سَبِيلِ
رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ
أَحْسَنُ)[2] و در آيه ديگر فرمود:(وَ لا تَسُبُّوا
الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ)[3].
[1] منظور از آيه سيف آيهاى است كه در آن دستور جهاد و مقاتله
وارد شده و آن آيهاى است كه در سوره 9 آيه 74 و سوره 66 آيه 9 ذكر شده: يا
أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ
وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ: اى پيامبر جهاد كن با كفار و
منافقين و سخت بگير بر آنان و جايگاه آنها جهنم و بد بازگشتى است آن.
[2] سوره 16 آيه 126 بخوان مردم را براه پروردگارت با حكمت و پند
نيكو و بحث نما با آنها بنحوى كه« از نظر تأثير» نيكوتر باشد.
[3] سوره 6 آيه 108 دشنام ندهيد آنهايى را كه بغير خدا دعوت و
راهنمايى مىكنند زيرا كه آنها از روى نادانى و دشمنى ناسزا گويند خداى را.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 240