فن چهارم در بيان اسامى قرآن و معانى آن‌

1- قرآن‌

كلمه «قرآن» از نظر لغت بمعناى قرائت است كه بقول ابن عباس مصدر «قرأت» يعنى خواندم ميباشد و قتاده آن را مصدر «قرأت الشي‌ء» يعنى بعضى از آن چيز را به بعض ديگر جمع و ضميمه كرده‌ام ميداند.

و همانطور كه «نوشته شده» را «كتاب» و حساب شده را «حساب» ميگويند در آنجا نيز خوانده شده را بنام خواندن (قرآن) ناميدند.

2- كتاب‌

كتاب بمعناى جمع است همانطور كه ميگويند «كتبت السقاء» مشك را جمع كردم وقتى كه آن را با درفش بهم بدوزند و جمع كنند.

3- فرقان‌

بقول ابن عباس چون قرآن با دليل‌هاى محكمش حق را از باطل جدا ميكند باسم «فرقان» ناميده شده است.

بعضى ديگر ميگويند چون قرآن پيروانش را به نجات و خلاص از بدبختيها ميكشاند باو فرقان گفته‌اند هم چنان كه در آيه كريمه:(إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً)[1] (اگر پرهيزكار شويد براى شما فرج و گشايشى خواهد بود)

4- ذكر

قرآن ميگويد:(إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ)[2] تعبير از قرآن به «ذكر» ممكن است روى دو مناسبت باشد:

1- اين كتاب يادآورى خدا است به بندگان نسبت بفرائض و احكام 2- قرآن شرف و افتخاريست براى كسى كه بدان ايمان آورد و تصديق كند بمفاد آيه كريمه‌(وَ إِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَ لِقَوْمِكَ)[3]

[1] آيه 29 از سوره انفال

[2] آيه 9 از سوره حجر

[3] آيه 44 از سوره زخرف