شرح لغات‌

نجيناكم- نجات داديم شما را، از نتيجه (نجات دادن) است و كلمات: «انجاء» و «تخليص» بهمين معنا است و بمكان بلند هم كه «نجوه» ميگويند بهمين مناسبت است كه اگر كسى بالاى آن رود از بسيارى ضررها مصون و محفوظ ميماند.

بعضى بين دو كلمه: «تنجيه» و «انجاء» فرق گذارده‌اند به اينكه «انجاء» نجات دادن كسى است قبل از افتادن در هلاكت و «تنجيه» نجات دادن پس از افتادن است آل- بعضى گفته‌اند كلمات آل و اهل در معنا و ريشه يكى هستند و شاهد آن اينست كه مصغّر آل «اهيل» است.

ولى برخى ديگر كلمه آل را مستقل دانسته و فرقش را با كلمه «اهل» در اين ميدانند كه «اهل» اعم است زيرا اهل شهر گفته ميشود ولى آل شهر گفته نميشود.

آل مرد: قوم و خويش و كسانى‌اند كه بسبب خويشاوندى و قرابت بدو نسبت پيدا كرده و بيك اصل باز ميگردند و اصل آن «اول» بمعناى بازگشت و رجوع ميباشد.

فرعون- نام عمومى پادشاهان مصر بوده است چنان كه پادشاهان روم را «قيصر» و پادشاهان ايران را «كسرى» و پادشاهان ترك را «خاقان» و پادشاهى يمن را «تبّع» ميناميدند.

گويند نام فرعون مصر در زمان موسى «مصعب بن ريّان» بوده است.

يسومونكم- شما را بكارهاى دشوار واميداشتند و خوارتان ميكردند از فعل سام كه بطور لازم بمعناى بيرون رفتن چارپا بچراگاه است و بطور متعدى بمعناى وادار كردن و واداشتن بكار سخت ميباشد.

سوء العذاب- عذابى سخت و دردناك.

يستحيون- زنده ميگذاشتند.

بلاء- آزمايش است كه گاهى از راه نعمت دادن و زمانى بوسيله عذاب و بدبختى ميباشد.