نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 143
(فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدىً
...) يا از من هدايتى براى شما ميآيد. منظور از هدايت بيان و
دلالت است و بعضى گفتهاند منظور، انبياء و پيامبران ميباشد و بنا بر اين عقيده
اين خطاب متوجه آدم و حوا و ذريه ايشان است و همانطور كه در آيه كريمه ميفرمايد:
(فَقالَ لَها وَ لِلْأَرْضِ ائْتِيا طَوْعاً أَوْ كَرْهاً قالَتا
أَتَيْنا طائِعِينَ)[1] (پس گفت به آن و بزمين برغبت يا كراهت بيائيد گفتند، برغبت آمديم).
كه در اينجا كلمه «أتينا» (آمديم) منظور اينست كه ما با آنچه در ما
است آمديم( فَمَنْ تَبِعَ هُدايَ ...) هر كس پيروى كند از
پيامبران و بدنبال راهنمايى من رود باو هول و هراسى از اهوال قيامت نميرسد و غمگين
و محزون از فوت ثواب نميشود اگر چه ممكن است بسبب حوادث دنيا غمگين شود و معلوم
است كه كسى از آلام و گرفتاريهاى دنيا مستثنى نيست.
از ذيل آيه فهميده ميشود كه دلالت، ملازمه با پيروى ندارد و ممكن است
دلالت باشد اما پيروى نباشد ولى اهتداء و هدايت يافتن هميشه در اثر پيروى و قبول
است
و كسانى كه كافر شوند و آيات ما را تكذيب كنند اينان همراه آتش اندو
در آن جاودان خواهند بود.
شرح لغات
اصحاب- جمع صاحب كه بمعناى رفيق و همنشين است و اصل صحبت بمعناى
مقارنت و همراهى است و صاحب شخص كسى است كه با او مدتى همراه بوده و اگر تنها در
زمانى كوتاه باشد باو صاحب نميگويند.
تفسير
كسانى كه آيات و نشانه ما هدايت ما را تكذيب و انكار كنند و آنچه را
كه بر پيامبران نازل كرديم نپذيرند اينان همراه آتشاند و در آن براى هميشه خواهند
بود