نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 124
مىكنى كه در زمين فساد مىكند و خون
مىريزد البتّه نه جواب صريح زيرا اگر مىخواست جواب صريح دهد مىفرمود: من كسى را
كه خون مىريزد و فساد مىكند آفريدم از نظر علم من بمصلحت بندگان خود در تكليف.
و ضمناً اشاره به اين جهت فرمود كه بر بندگان است كه تسليم حكم و خواست
خدا شوند چه، او مصالح آنها را بهتر از خودشان ميداند و چيزهايى را مىداند كه
آنها جاهلند.
سؤال ديگر اينكه خدا اسماء را به آدم آموخت چگونه دلالت بر علم غيب
خدا دارد؟
جواب برخى گفتهاند كه خدا همه اسمها را با معانى آنها به آدم آموخت
تا زبانش بدانها گشوده شود. و از اين راه معجزهاى براى ملائكه اقامه نمود تا
دليلى بر نبوّت حضرت آدم باشد و نيز عظمت شأنش و در اينكه خدا به او علمى داد كه
كسى بدان نمىرسد مگر به ياد دادن خدا، بيشتر روشن شود.
و خداوند در نتيجه اين كار، ملائكه را واداشت كه اولًا اعتراف كنند
به اينكه خود چيزى نميدانند و ثانياً بدانند آدم آنچه را كه بآنان ميآموزد از خدا
فرا گرفته است و بار ديگر بر ايشان قطعى و ثابت گردد كه جز از راه آموختن خداى
بزرگ علام الغيوب راهى براى فراگيرى اسرار غيبى نيست.
و آنچه را كه ملائكه با دليل عقلى يافته بودند كه سر چشمه هستى و علم
خداست اينك با مشاهده اين واقعه محكمتر گردد و از اين نظر آيه كريمه مىفرمايد:
(أَ لَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّماواتِ وَ
الْأَرْضِ) (آيا نگفتم بشما كه من ميدانم اسرار غيبى آسمانها و زمين را) يعنى
قبلًا با دليل عقلى برايتان روشن و واضح كردم.
ملائكه چگونه درستى سخن آدم را فهميدند؟
سيد مرتضى مىگويد: در اين آيه كريمه سؤالى است كه من نديدم كسى از
مفسّران بدان بپردازد و آن اينست كه وقتى آدم اسمها را براى ملائكه گفت و آنان
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 1 صفحه : 124