مى‌گردد، به سيرى افقى دگرگون خواهد شد، تا گستره همه عرصه‌هاى زندگى را در برگيرد.

گرايش توجيه گرانه سازش با واقعيت فاسد، به حركت و ستيز جهت تغيير آن واقعيت و عرضه جايگزين تام و كاملى از ديدگاه اسلام، خواهد انجاميد و بدين سان هر گونه تنگ نگرى در شريعت و آثار و پيامدهاى آن در انديشه‌هاى فقهى از ميان خواهد رفت.

برداشت و دريافت از نصوص نيز دگرگون خواهد شد و تمامى جوانب شخصيت پيامبر و امام مدّ نظر قرار خواهد گرفت ، و تفكيك و جدا انگارى در نصوص، جاى خود را به فهم اجتماعى مى‌سپارد. چه، مفهوم اجتماعى يك «نص»، بسيارى از اوقات، گسترده‌تر از معناى لغوى آن است. پس، روند آينده اجتهاد، حاصل تحول و دگرگونى اهداف آن است كه آن را از يك حركت اجتماعى منزوى و متروك به تحركى جهادى كه در پى عرضه كامل اسلام است، مبدل مى‌سازد و در همه صحنه‌هاى زندگى جاى مى‌دهد. به خاطر ضيق مجال، به همين مقدار بسنده مى‌كنم و اطمينان دارم كه نهضتى بزرگ در حركت اجتهاد و توسعه و تعميق اهداف آن در همه عرصه‌هاى حيات اجتماعى و آرزوها و درد و رنج امت، پا گرفته است. اين نهضت دگرگونى شگرفى را در شيوه‌ها و موضوعات در پى خواهد داشت.خداوند يار و مددكار امت اسلام باد، تا اين بار گران را كه بر عهده دارند، به منزل رسانند و توفيق رفيق راه تلاشگران مخلص در خدمت به رسالت جاودان الهى همراه با قافله پيامبران و امامان، باد.