نام کتاب : انقلاب اسلامی و ریشه های آن نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 206
آيا برداشت و تلقی سه دستهٔ مذکور از آزادی، شبيهي در برداشتهاي زمان حاضر دارد و میتوان این سه دسته را در نظام جمهوری اسلامی هم شناسایی نمود؟ در این زمینه با دوستان خود گفتوگو کنید.
4. ماهيت مشروطه در نهضت مشروطيت
واژه مشروطه صفتى است كه موصوفش حذف شده است. در ابتدا مشروطه به عنوان صفتى براى سلطنت مطرح مىشد. در فلسفه سياسى نيز در بحث اقسام حكومت وقتى سخن از مشروطه به ميان ميآمد، مراد از آن سلطنت مشروطه در مقابل سلطنت مطلقه بود. در آن هنگام بحث بر سر اين نبود كه سلطنت وجود داشته باشد يا خير بلكه فرض بر اين بود كه سلطنتى هست و كلام در اين است كه آيا اين سلطنت، مطلق باشد يا مشروط. در آغاز نهضت مشروطه، كسانى كه قاطبه مردم را تشكيل مىدادند و متدینان نیز از جملهٔ آنها بودند، وقتى مشروطه را بر زبان ميآوردند مرادشان نفي سلطنت مطلقه بود و معتقد بودند که سلطان نبايد مطلقالعنان باشد و هرچه مىخواهد عمل كند.
نگراني علما نيز در آن زمان اين بود که گماردگان سلطان، در شهرها و استانها، هرچه دلشان ميخواست عمل ميکردند و اعمالي برخلاف اسلام انجام ميدادند. علما با چشم خود ميديدند که احكام اسلام زير پا گذاشته مىشود و گماردگان سلطان، خود را ملزم به رعايت احكام اسلام نميدانستند. آنان مجالس لهو و لعب و شرابخواري تشکيل ميدادند و براي خوشگذراني به کشورهاي اروپايي ميرفتند و در هر جا، به هر کاري که ميخواستند مبادرت ميورزيدند. حتي اموال مردم نيز، بىمحابا تصرف مىگرديد و به اموال دربار ضميمه ميشد. اين امور مردم را به تنگ آورده بود، بههمين سبب مردم عليه سلطنت مستبد شوريدند و نهضت مشروطيت برپا شد. علماي بزرگ آن زمان همچون
نام کتاب : انقلاب اسلامی و ریشه های آن نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 206