نام کتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 48
در پاسخ به همين پرسش، چنانكه اشاره كرديم، بعضي گفتهاند: منشأ حقوق بشرْ طبيعت است.
بررسي نظرية حقوق طبيعي
ابتدا بايد ديد منظور طرفداران اين نظريه از «طبيعت» چيست. اگر منظور آنان اين باشد كه حقيقتاً جداى از انواع موجودات عالم، چيزى به نام طبيعت وجود دارد كه حقوقي را به بشر اعطا ميکند، به طور قطع اين ادعا غير علمى است. چون غير از انسانها و ساير موجودات، چيز ديگرى به نام طبيعت وجود ندارد تا آفرينندة موجودات و از جمله انسان باشد. البته نفى طبيعت به اين معنا، ربطى به مبانى دينى و پذيرش وجود خداوند ندارد، بلكه با صرف نظر از اينكه خدايى وجود دارد يا خير، پرسش ما اين است: آيا واقعاً چيزى به نام طبيعت وجود دارد كه افراد بشر را ميآفريند؛ حقوقى به ايشان اعطا و حق بهرهمندي از اين حقوق را براي ايشان تضمين ميکند؟! هيچ عاقلى نميتواند چنين ادعايى را بپذيرد. لااقل هيچ دليلى بر اثبات اين مدعا وجود ندارد و از نظر علمى قابل اثبات نيست. در هر حال، بىپايه بودن چنين ادعايى کاملاً روشن و واضح است. بنابراين، بايد به دنبال توجيهى براى نظرية طبيعتگرايانه در حقوق باشيم كه تا حدى آن را منطقى و معقول جلوه دهد.
تفسير مناسبي كه براي اين نظريه ميتوان ارائه داد اين است كه حق حيات اقتضاى طبيعت انسان است، يعنى لازمة اين كه موجود زندهاي به نام انسان در روي زمين زندگي كند اين است كه حيات خود را حفظ كند و حق بهرهمندي از امکانات زندگي داشته باشد. اگر اين حقوق براى انسان اعتبار و تضمين نشود، نمىتواند به حيات خود ادامه دهد و كمالات متناسب انساني را كسب كند. اين برداشت از حقوق طبيعى، برخلاف معناى اول، جاى بررسي دارد و مىتوان دربارة آن بحث كرد.
نام کتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 48