نام کتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 182
قائل بود.[1] اسلام اين نظريه را به كلى رد مىكند. چنانکه قرآن کريم ميفرمايد: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا؛[2]اى مردم! از پروردگارتان كه شما را از يك تن آفريد و همسر او را از او آفريد، بترسيد». تعبير «خَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا» به روشنى نشان مىدهد كه حضرت حوا از جنس حضرت آدم ـ على نبينا و آله و عليه السلام ـ بوده است. البته بعضى از مفسران نيز «من» در «منها» را تبعيضيه گرفتهاند و گفتهاند كه مراد آية شريفه اين است كه همسر آدم از جزئى از آدم يعنى از تكهاى از بدن او آفريده شده است. ادعاي مزبور صحيح نيست و شواهدى از قرآن کريم بر بطلان آن دلالت دارد. حق اين است كه در تعبيرهاي «جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا»[3] و «خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا»،[4] «مِن» جنسيه و بيانگر اين حقيقت است كه زنان از جنس مرداناند؛ يعنى در ماهيت انسانى اشتراك دارند. آيات شريفة ديگرى نيز بر اشتراك ماهوى زن ومرد دلالت دارد.[5]
اشتراك آدم و حوا در فريفته شدن با وساوس شيطانى، خود بيانگر اشتراك سرنوشت آنان است. قرآن كريم، در آياتي كه به داستان آدم و حوا مىپردازد،[6] مىفرمايد: آدم و حوا يكسان مورد نهى خداى متعال واقع شدند و با هم فريفتة وسوسههاى شيطان گشتند. بنابراين، چنين نيست كه شيطان عامل فريب حوا، و او عامل فريب آدم باشد؛ بلكه وسوسهگر و فريبدهندة هر دو شيطان بوده است به تعبير ديگر، فريفتگى آدم و حوا در عرض يکديگر قرار دارد[7] و مرد و زن در انسانيت و
[1]هرچند اين نظريه طرفداران بسيار اندکي داشته است. [2]نساء (4)، 1. [3]نحل (16)، 72؛ شوري (42)، 11. [4]روم (30)، 21. [5]اعراف (7)، 189؛ فاطر (35)، 11؛ حجرات (15)، 13؛ قيامت (75)، 1، 37ـ39. [6]بقره (2)، 35 و 36؛ اعراف (7)، 19ـ23؛ طه (20)، 117ـ 122. [7]البته اينكه مراد از خطاب و نهي الهي تكليفي غيرالزامي است يا تكليفي الزامي يا اساساً امري تكويني نه تشريعي، خارج از حيطة بحث و بررسي كنوني ماست.
نام کتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 182