حكومت اسلامى، دموكراتيك يا ديكتاتورى؟

پرسش:

طبق يك تقسيم كاملا معروف در حوزه مباحث سياسى، حكومت‌ها يا ديكتاتورى‌اند و يا دموكراتيك‌؛ حكومت اسلامى جزء كداميك از اين دو دسته است؟

پاسخ: عموم نظريه پردازان سياسى، در نگرش كلان به حكومت‌ها، آنها را به دو دسته تقسيم مى‌كنند:

1ـ حكومت‌هاى ديكتاتورى 2ـ حكومت‌هاى دموكراتيك. البته هر كدام از اين دو قسم، انواع و گونه‌هاى مختلفى دارد، ولى به طور كلى و در يك تقسيم‌بندى كلى حكومت‌ها دو قسم‌اند: قسم اول حكومتى كه در آن شخص حاكم به دلخواه و ميل خود در همه امور دخالت مى‌كند و خودسرانه فرمان مى‌دهد و به شيوه‌هاى گوناگون توسل مى‌جويد و عمدتاً از شيوه‌هاى متكى بر ارعاب و زور و قدرت نظامى براى وادار ساختن مردم به اطاعت بهره مى‌گيرد. در برابر اين نوع حكومت، حكومت دموكراتيك قرار دارد كه بر اساس خواست و اراده مردم شكل مى‌گيرد و مردم با رأى و خواست خود حاكمان رابر مى‌گزينند و آنها مكلفند كه به اراده و خواست مردم جامه عمل بپوشند و مشروعيت آنها از اراده و خواست مردم ناشى مى‌شود.

گروهى از افراد بر اساس اين تقسيم‌بندى سؤال مى‌كنند كه حكومت اسلامى حكومت ديكتاتورى است‌؛ يعنى، كسى كه به حكومت مى‌رسد، مثلا در زمان ما ولى‌فقيه به زور اسلحه قدرت خود را بر مردم تحميل مى‌كند و به ميل و خواست خود حكومت مى‌كند؟ يا شكل ديگرى از حكومت است؟ در اين صورت آيا همان حكومت دموكراسى است كه در غرب در مقابل ديكتاتورى قرار دارد؟ يا شكل سومى از حكومت است؟ با توجه به اين تقسيم، در صورتى كه اين حكومت مردمى باشد، بايد در آن همان شيوه‌هايى كه در كشورهاى غربى و حكومت‌هاى دموكراتيك وجود دارد و اعمال مى‌شود، به كار گرفته شود‌؛ در غير اين صورت حكومت اسلامى، مردمى نخواهد