نفى پلوراليسم در گزاره هاى خبرى و پذيرش آن در مسائل ارزشى و اخلاق

مطلب ديگرى كه در اين جا وجود دارد مربوط به تفاوت گزاره هاى خبرى و گزاره هاى انشايى است. در بحث معرفت شناسى گفته مى‌شود قضايايى كه علم ما به آنها تعلّق مى‌گيرد دو دسته هستند؛ يك دسته گزاره هاى خبرى و آنهايى هستند كه اصطلاحاً از آنها به «هست ها و نيست ها» تعبير مى‌شود؛ يعنى گزاره هايى كه خبر از تحقق و وجود و يا عدم تحقق و وجود امرى مى‌دهند. دسته دوم گزاره هايى هستند كه اصطلاحاً «بايد و نبايدها» ناميده مى‌شوند و شامل گزاره هايى است كه مشتمل بر اِخبار از تحقق يا عدم تحقق امرى نيستند. اين نوع گزاره ها را گزاره هاى انشايى نيز مى‌نامند.

ممكن است كسى در اين كه گزاره هاى خبرى قابل صدق و كذب هستند و راست و دروغ دارند، بحثى نداشته باشد اما در مورد گزاره هاى انشايى بگويد اين گروه از گزاره ها متّصف به صدق و كذب نمى‌شوند و درست و نادرست ندارند؛ همان گونه كه در مورد بحث فعلى ما گاهى گفته مى‌شود: در زمينه مسائل اعتقادى دين، صدق و كذب و درستى و نادرستى معنا دارد و مى‌توان يك نظر را صحيح و نظرات غير از آن را باطل دانست، اما آن دسته از گزاره هاى دينى كه بيان گر ارزش ها و مشتمل بر بايد و نبايدها هستند چنين حكمى ندارند وكاشف از يك واقعيت عينى نيستند تا بگوييم فقط يك نظر صحيح و بقيه نظرها باطلند. تمامى قوانين و احكام و نيز ازرش هاى اخلاقى اسلام از اين قبيلند. عباراتى از قبيل اين كه بايد نماز خواند، نبايد دروغ گفت، نبايد به حقوق ديگران تجاوز كرد و نظاير آنها، چيزهايى نيستند كه ما بتوانيم بگوييم راست يا دروغ، درست يا نادرستند، چون حاكى از هيچ واقعيت عينى نيستند تا ما محتواى آنها را با آن واقعيت هاى عينى مقايسه كنيم و ببينيم مطابقت دارند، تا درست باشند، يا مطابقت ندارند، تا نادرست باشند. اصولا