ش 5. اشكال ديگر اين است كه خداى متعال، پيروى از شيطان را موجب دچار شدن به عذاب دوزخ دانسته است چنانكه در آيات (42) و (43) از سوره حجر مى‌فرمايد:

«إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ إِلاّ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوِينَ. وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ».

تحقيقاً تو (اى ابليس) بر بندگان من تسلّطى نخواهى داشت مگر گمراهانى كه از تو پيروى كنند و وعده گاه همگى ايشان در دوزخ است.

و در حقيقت، عذاب كردن گنهكاران در عالم آخرت، يكى از سنتهاى الهى است و مى‌دانيم كه سنتهاى الهى، قابل تغيير و تبديل نيست. چنانكه در آيه «43» از سوره فاطر مى‌فرمايد:

«فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللّهِ تَبْدِيلاً وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللّهِ تَحْوِيلاً».

هرگز براى سنّت خدا تبديلى نخواهى يافت و هرگز براى سنّت خدا تغييرى نخواهى يافت. پس چگونه ممكن است اين سنّت به وسيله شفاعت، نقض شود؟

ج. پاسخ اين است كه پذيرفتن شفاعت درباره گنهكار واجد شرايط، يكى از سنّتهاى تغييرناپذير الهى است. توضيح آنكه: سنّتهاى الهى، تابع ملاكها و معيارهاى واقعى است و هيچ سنّتى با وجود مقتضيات و شرايط وجودى و عدمى آن، تغييرپذير نيست ولى عباراتى كه دلالت بر اين سنّتها مى‌كند غالباً در مقام بيان همگى قيود موضوع و شرايط مختلف آن نيست، و از اينرو، مواردى يافت مى‌شود كه ظاهر آيات مربوط به چند سنّت مختلف، شامل آنها مى‌گردد در صورتى كه در واقع، مصداق آيه اخصّ و تابع ملاك اقوى است. پس هر سنتى با توجه به قيود و شرايط واقعى موضوعش (و نه تنها قيود و شرايطى كه در عبارت آمده است) ثابت و تغييرناپذير خواهد بود و از جمله آنها سنّت شفاعت است كه نسبت به گنهكاران خاصّى كه واجد شرايط معيّن و مشمول ضوابط مشخصى باشند ثابت و غيرقابل تبديل مى‌باشد.

ش 6. وعده شفاعت، موجب تجرّى و گستاخى مردم در ارتكاب گناهان و پيمودن كژراهه ها مى‌شود.

ج. پاسخ اين اشكال كه در مورد قبول توبه و تكفير سيّئات نيز جريان دارد اين است كه مشمول شفاعت و مغفرت واقع شدن، مشروط به شرايطى است كه شخص گنهكار نمى‌تواند يقين به حصول آنها پيدا كند و از جمله شرايط شفاعت شدن اين است كه ايمان خود را تا