پس تأكيد قرآن كريم و حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) و ائمه اطهار(عليهم السلام) بر تفكر و تدبّر، به اين خاطر بوده است كه تفكر و تعقل انسان را از حيوانيت خارج كرده و به سوى انسانيت هدايت مي‌كند. البته هر تفكرى مطلوب نيست؛ بلكه تفكر مطلوب اين گونه است: إِنَّ فِى خَلْقِ السَّمَوَاتِ وَ الاَْرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لاََيَات لاُِوْلىِ الاَْلْبَابِ. الَّذيِنَ يَذْكَروُنَ اللَّهَ قِيَاماً وَ قُعوُداً وَ عَلَى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّروُنَ فِى خَلْقِ السَّمَوَاتِ وَالاَْرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا باطِلا؛[1] مسلّماً در آفرينش آسمان‌ها و زمين، و در پى يكديگر آمدن شب و روز، براى خردمندان نشانه‌هايى است. همانان كه خداوند را ايستاده و نشسته، و به پهلو آرميده [و در همه حال] ياد مي‌كنند، و در آفرينش آسمانها و زمين مي‌انديشند [و مي‌گويند] پروردگارا اينها را بيهوده نيافريده‌اي. متفكران حقيقى، در مورد امور مربوط به دنيا و آخرت فكر مي‌كنند و آنها را با هم مقايسه مي‌كنند تا بفهمند كدام يك برتر است كه هدف انسان باشد.

اما با كمال تأسف بايد گفت كه بسيارى از مردم، زندگى زودگذر دنيايى را ترجيح مي‌دهند: بَلْ تُؤْثِروُنَ الْحَيَوةَ الدُّنْيَا وَ الاَْخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَى؛[2] و ليكن شما زندگى دنيا را بر مي‌گزينيد با آن كه آخرت نيكوتر و پايدارتر است. ما اگر مي‌خواهيم از اولوالالبابى باشيم كه خداوند آنها را مورد ستايش قرار داده است و از خردمندان و متفكران و انديشمندان الهى باشيم، بايد افكار خويش را بر اين امور سه گانه متمركز كنيم و بدانيم كه: از كجا آمده‌ايم، در كجا هستيم و به كجا مي‌رويم؟ ما خدا را سپاس‌گزاريم كه توفيق شناخت اين امور را به ما عنايت فرمود و ما بعد از معرفت، به آنها ايمان آورديم.

خطر در كمين انسان

نكته‌اي كه بايد بدان توجه داشت اين است كه اگر معرفت و شناخت به