اما اين تفاوت‌ها، خلاف عدالت نيست؛ زيرا از نظر تكوينى براى آن بزرگواران شرايطى حاصل شده كه استعداد چنين كمالى را پيدا كرده‌اند و خداوند مواهب خود را به آنها عطا فرموده است. البته چگونگى حصول اين شرايط و استعدادها بحثى مفصّل و پيچيده نياز دارد كه در جاى خود بايد به آن پرداخته شود.

تكاليف بيشتر و سخت تر براى برخورداران از مواهب تكوينى

در اين بحث توجه به اين نكته نيز ضرورى است كه اگر كسى از مواهب بيشترى برخوردار گرديد، تكاليف او نيز با ديگران متفاوت خواهد شد. به همان ميزان كه خدا به كسى فهم و كمالات بيشترى عطا مى‌فرمايد، تكاليف سنگين ترى نيز بر عهده او مى‌گذارد. از اين رو تكليف پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) و ائمه اطهار(عليهم السلام) با ما برابر نيست. تكليف اين بزرگواران بسيار سخت تر از ساير انسان‌ها است. و بر فرض محال، در صورت تخلف، مجازات آنان بسيار سنگين تر خواهد بود. براى نمونه، خداوند در قرآن كريم در جايى خطاب به پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) مى‌فرمايد:

لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئاً قَلِيلاً. إِذاً لَأَذَقْناكَ ضِعْفَ الْحَياةِ وَ ضِعْفَ الْمَماتِ ثُمَّ لا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنا نَصِيراً.1

بر اساس آنچه در برخى روايات در شأن نزول اين آيات آمده است، اهل طايف قانع شده بودند كه مسلمان شده و تابع پيامبر(صلى الله عليه وآله) شوند و در جنگ‌ها ايشان را يارى و به دستورهاى آن حضرت عمل كنند. آنان در مقابل يكى، دو تقاضا داشتند؛ از جمله اين كه در نماز از سجده كردن معاف