گفتار سوم

خلاصه‌اى از مطالب گذشته

پيش از اين، مختصرى از فضايل اميرالمؤمنين على(عليه السلام) را بيان كرديم. در مقدمه بحث بيان شد كه اين فضايل به سه دسته تقسيم مى‌شوند. دسته اول مواهبى است كه خداى متعال به ايشان عنايت فرموده، ولى به طور مستقيم تأثيرى در اعمال و رفتار آن حضرت ندارد؛ مثل ولادت در كعبه كه موهبت خاص الهى است، ولى باعث هيچ گونه تغيير و تأثيرى در شخصيت آن حضرت نمى‌شود. دسته ديگر از فضايل، مواهب خدادادى است كه در شكل گيرى شخصيت، رفتار و منش ايشان تأثير دارد. در اين جهت، حضرت امير(عليه السلام) با ساير ائمه اطهار(عليهم السلام) و فاطمه زهرا(عليها السلام) مشترك است. خداى متعال به اين بزرگواران صفاى روح و نورانيتى عنايت كرده است كه آنان از آغاز تولد، بلكه پيش از آن، حقايقى را مشاهده و درك مى‌كنند كه ديگران چه بسا در سن كمال عقل نيز از درك آن عاجزند. در اين باره، براى نمونه، به كلام خود اميرالمؤمنين(عليه السلام) در خطبه قاصعه اشاره كرديم كه مى‌فرمايند: پيش از اين كه پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) به رسالت مبعوث