از اين رو نبايد فكر كنيم كار و رفتار يك نفر نمى‌تواند چندان اثرى داشته باشد. به خصوص در مواردى كه با يك رأى، مثلاً، رئيس جمهور آمريكا بايد تعيين شود. در چنين موردى اين يك رأى تا بدان حد تعيين كننده است كه نه تنها بر سرنوشت آمريكا بلكه بر سرنوشت كل دنيا تأثير گذار است.

حضرت على(عليه السلام) پس از رحلت پيامبر(صلى الله عليه وآله) ابتدا 25 سال خانه نشين شد و پس از به قدرت رسيدن نيز تقريباً تمامى دوران 5 ساله حكومت ايشان به جنگ سپرى شد. در نهايت نيز فرق مباركش را شكافتند و آن حضرت را شهيد كردند. ريشه تمامى اين مسايل «كينه» و «حسد» بود. اين دو عامل همواره بسيار خطرناك هستند و ما بايد سعى كنيم خود را از حسدها و كينه‌ها تخليه كنيم. بايد سعى كنيم ملاك حب و بغض هايمان فقط ايمان و كفر باشد. اگر كسى مؤمن و حامى دين و ارزش‌هاى اسلامى است، او را دوست بداريم، و اگر كسى با دين و ارزش‌ها دشمنى مى‌ورزد با او دشمنى كنيم. اگر ملاك حب و بغض و زنده باد و مرده بادمان مسايلى نظير خويشاوندى، رفاقت، پول، مقام و مسايل باندى و جناحى باشد، بر خلاف مقتضاى ايمان و تقوا رفتار كرده ايم و نزد خداى متعال مسؤول خواهيم بود.

خلاصه و چكيده اين ده گفتار

در سلسله مباحثى كه طى ده گفتار كتاب تا بدين جا مطرح شد، ابتدا در مورد فضايل اميرالمؤمنين(عليه السلام) و انواع آن بحث كرديم. اشاره كرديم كه برخى از اين فضايل، غير اختيارى و خدادادى است؛ يعنى خود حضرت در ايجاد آن