گرچه بحث پيرامون شخصيت بزرگ مردى هم چون اميرمؤمنان(عليه السلام) كارى بس دشوار است، لكن در حد توان، نگاهى گذرا به زوايايى از وجود اين نمونه كامل «خليفة الله» خواهيم داشت تا از اين رهگذر، بر معرفت خود نسبت به آن حضرت بيفزاييم
فضايل و مناقب اميرالمؤمنين على(عليه السلام) به اندازهاى است كه يكى از بزرگان در پاسخ به سؤالى در مورد آن حضرت، گفت:
«چه بگويم درباره كسى كه دشمنانش از روى حسد و كينه، و دوستانش از ترس جان خود، مناقب او را مخفى كردند و در عين حال فضايل او عالم را پر كرده است.» اين جا است كه بايد گفت:
كتاب فضل تو را آب بحر كافى نيست *** كه تر كنم سر انگشت و صفحه بشمارم
فضايل آن حضرت(عليه السلام) به گونهاى است كه نه تنها شيعيان، بلكه پيروان مذاهب و اديان مختلف درباره آن به بحث و بررسى پرداخته و در اين زمينه كتابهاى فراوانى به رشته تحرير در آورده و قصايد و غزلياتى زيبا