پس از بررسي دو مناجات از مناجاتهاي امام سجاد(عليه السلام) مجال پرداختن به مناجات خائفين رسيده است. قبل از بحث و بررسي اين مناجات، اين نکته را متذکر ميگرديم که منظور از عناوين مناجات خمس عشر، نظير عنوان «شاکين»، «راجين» و «خائفين» اين نيست که مردم چند دستهاند و برخي ترساناند و برخي اميدواران، و کساني که ترسانند بايد مناجات خائفين را بخوانند و کساني که اميدوار هستند مناجات راجين را بخوانند. بلکه عناوين آن مناجاتها ناظر به حالات بندگان خداست که بر اثر عوامل خاصي در آنها پديد ميآيد. مثلاً گاهي بر اثر عوامل و شرايط خاصي ترس بر انسان غلبه ميکند و در مقابل، گاهي بر اثر توجه به اموري خاص و يا مطالعه برخي از آيات و روايات حالت اميد بر انسان غلبه مييابد و در چنين شرايطي است که خواندن مناجات خاصّي توصيه ميشود.
نکته ديگر آنکه حالات، احساسات و عواطف انسان ريشه فطري دارند و در جاي خود و با رعايت شرايط خاصي مفيد و مؤثرند. حالت شادي در انسان فطري است و خداوند انسان را بهگونهاي آفريده که در شرايط خاصي شاد گردد و همينطور حالت