نظير تعابير و نکوهش‌هاي سخت خداوند دربارة بدعت‌گذاران را در سخنان امير مؤمنان(عليه السلام) نيز مشاهده کرديم. از جمله در خطبة هجدهم نهج ‌البلاغه که آن حضرت به کساني که از پيش خود فتوا مي‌دهند و در مقام قضاوت، احکام بدعت‌آميز و غيرمنطبق بر آموزه‌هاي کتاب و سنت صادر مي‌كنند، فرمودند: آيا شما دين خدا را ناقص پنداشته‌ايد و در پي تکميل آن برآمده‌ايد؟ يا در تشريع و جعل احکام و قوانينْ خود را شريک خداوند مي‌دانيد و معتقديد هر حکمي صادر کرديد و هر فتوايي داديد خداوند بايد بدان رضايت دهد؟

اساساً، بدعت‌گذاري در دين، شرک در ربوبيت تشريعي خداوند و گناهي بسيار سنگين، و تهديدکنندة کيان و اصالت دين الاهي است، و با توجه به خطري که براي دين و شريعت دارد، در کتاب‌هاي روايي باب‌هايي بدان اختصاص يافته است. از جمله در اصول کافي و نيز در وسائل الشيعه، بابي با عنوان «باب البدع و الرأي و المقاييس» تنظيم شده که در آن، احاديث و سخنان پيشوايان معصوم دربارة بدعت و فرجام‌هاي خسارت‌بار آن گرد آمده است. همچنين، فقهاي ما در کتاب‌هاي فقهي خود دربارة بدعت بحث کرده‌اند.

نمونه‌هايي از بدعت و تشريع حرام در صدر اسلام

بايد توجه داشت که تا زمان امير مؤمنان(عليه السلام) بدعت‌هايي که در احکام الاهي نهاده شدند، در مقايسه با انحرافات ديگر چندان گسترده نبودند. يکي از آن بدعت‌ها اقامة نماز تراويح با جماعت است. واژة «تراويح» جمع «ترويحه» از «راحة» به معناي آسايش و آرامش، مشتق شده است. «ترويحه» در اصل به معناي راحت نشستن است. علت اينكه نشستن پس از رکعت چهارم نماز‌هاي شب‌هاي ماه رمضان را ترويحه مي‌گويند، اين است که مردم پس از هر چهار رکعت استراحت مي‌کنند.[1]