مى‌دهد. چه بخواهيد و چه نخواهيد اين راه را خواهيد رفت و به آخرت خواهيد رسيد. شايد بپرسيد مركب اين قافله چيست كه آدمى مسلوب‌الاختيار اوست و اختيار آدمى را در دست خود مى‌گيرد و حتى در كند و تند رفتن نيز عنان آن از اختيار آدمى سلب شده و حرف او بى‌اعتبار و بى‌بهاست. واضح است كه مركب اين سفر، حركت شب و روز است كه در اختيار من و شما نيست. اگر بخواهيد حركت شب و روز را كند كنيد، نمى‌توانيد و نيز اگر بخواهيد به سرعت آن بيفزاييد هم قادر نيستند. اين مركبى است كه شما را بر آن سوار كرده‌اند و چه بخواهيد و چه نخواهيد شما را حركت مى‌دهد و به منزل آخرت خواهد رساند: وَ اعْلَمْ اَنَّ مَنْ كانَتْ مَطِيَّتُهُ اللَّيْلَ وَالنَّهارَ فَاِنَّهُ يُسارُ بِهِ وَ اِنْ كانَ لايَسيرُ اَبَى اللّهُ اِلاّ خَرابَ الدُّنْيَا و... . مركب همه ما شب و روز است. همه ما سوار بر اين هواپيما و يا بهتر بگوييم زمان‌پيما كه عمود زمان را طى مى‌كند، به سوى آخرت در حركت هستيم و اختيار نداريم كه عنان چنين مركبى را بكشيم و بگوييم صبر كن تا از قافله جدا شويم. به يقين اين قانون حتمى خداست كه دنيا خراب و ويران خواهد شد و آخرت پايدار خواهد ماند. گويا انسان در مقابل دو خانه واقع شده است، يكى خانه‌اى كه سقفش در حال فروريختن است و هم‌اينك صداى ريزش و ويرانى آن به گوش مى‌رسد و ديگرى كاخ عظيم محكم و استوارى است كه هيچ چيز نمى‌تواند آن را حركت دهد. در اين ميان، انسان مخيّر است تا در خانه‌اى كه سقفش در حال فرو ريختن است، زندگى كند و يا در كاخ محكم و استوارى كه هيچ تزلزلى پيدا نمى‌كند، به سر برد. انسان عاقل كدام را اختيار مى‌كند؟ آيا دنيايى كه سقفش سست است و به زودى فرو مى‌ريزد، برمى‌گزيند يا سراى سرسبز و مستحكم آخرت را انتخاب مى‌كند؟ انتخاب با شماست.

تفاوت اعمال دنيوى و اخروى

در پايان، تذكّر اين نكته ضرورى است كه مقصود از بيان چنين مطالبى اين نيست كه در اين دنيا سست و تنبل و بى‌تفاوت باشيم و كارى نكنيم و با خود بگوييم چه بخواهيم و چه نخواهيم امروز و يا فردا خواهيم مرد و اين دنيا روزى از بين مى‌رود، بلكه منظور اين است كه به اين دنيا دلبستگى پيدا نكنيم. در اين دنيا كارها به دو گونه و با دو انگيزه انجام مى‌گيرد. يك