معرفى شده است؛ يعنى اين وصيّت براى محمّدبن حنفيه نوشته شده است كه در آينده صحت و سقم اين احتمال بررسى خواهد شد. ان شاء الله. به هرحال خصوصيّات و ويژگيهايى در اين وصيّت وجود دارد كه در كمتر وصايايى نظير آن يافت مى‌شود. اين وصيّت گهربار با مضامينى بسيار عالى و مقدّمه و مدخلى خاص همراه است كه در جاهاى ديگر همانند آن خيلى كم پيدا مى‌شود. افزون بر اين، در كيفيت ورود و خروج مطالب نكته‌هاى روان‌شناختى و تربيتى رعايت شده است كه بسيار آموزنده مى‌باشد.

معنا و مفهوم وصيّت

كلمه «وصيّت» به معناى سفارش است. در اين جا منظور از وصيّت، اصطلاح فقهى آن ـ كه بعد از مرگ اختصاص دارد ـ نيست. بلكه همان گونه كه اگر خطيب جمعه مى‌گويد: «اوصيكم بتقوى الله»، معنا و مقصودش اين نيست كه وصيّت مى‌كنم كه بعد از مرگ من تقوا داشته باشيد، اين وصيّت اميرالمؤمنين(عليه السلام)، نيز مشتمل بر سفارشهايى است كه حضرتشان آنها را براى اشخاص مختلف در تمام اعصار، از جمله براى فرزندانشان بيان كرده‌اند و منظور اين نيست كه فقط نزديكان حضرت و آن هم بعد از مرگ او به آن مراجعه كنند.

حضرت على(عليه السلام) در ابتداى اين وصيّت، نخست خود را معرفى مى‌نمايد و به بيان شخصيّت خود، به عنوان وصيّت كننده مى‌پردازد كه در چه موقعيّتى قرار دارند و به چه لحاظى اين وصيّت را انجام مى‌دهند. آن‌گاه به معرّفى شخصيّت مخاطب مى‌پردازند كه مخاطب چه شخصى است و در چه موقعيّتى قرار دارد. و در نهايت هم به بيان رابطه وصيّت‌كننده با وصيّت‌شونده اشاره دارند. البته در آغاز وصيّت خلاصه‌اى از وصايا را به صورت يك بيان فشرده متذكّر شده، آن گاه بيانات تفصيلى خود را شروع مى‌فرمايند.

امام معصوم را وصيّت به چه كار آيد؟

هر چند كه در كيفيّت بيان حضرت على(عليه السلام)، نكته‌هاى آموزنده‌اى نهفته است كه جاى تأمل فراوان دارد، اما اين كيفيّت خاص ورود و خروج مطلب، و خصوصيّاتى كه براى وصيّت‌كننده