قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ * الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ * وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ * وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ؛[1] به راستى كه مؤمنان رستگار شدند، همانان كه در نمازشان فروتنند، و آنان كه از بيهوده روى گردانند، و آنان كه زكات مى پردازند.

محبت به مال، مانعى مهم براى رستگارى

همچنان‌كه پيش از اين گفتيم، در اين آيات به برخى اوصاف مؤمنانى كه به «فلاح» مى‌رسند اشاره شده است. اولين صفتى كه ذكر شده خشوع در نماز است كه چون بحث آن را در سال‌هاى گذشته داشتيم از اين آيه عبور كرديم. آيه دوم، اعراض از لغو را صفتى ديگر براى مؤمنان رستگار دانسته است، كه پيرامون آن نيز توضيحاتى را ارائه كرديم و بحث آن گذشت. در آيه بعد بحث زكات مطرح شده كه در جلسه قبل مطالبى پيرامون آن عنوان گرديد و در اين جلسه بايد در تتميم و تكميل آنها توضيحات و مطالب ديگرى نيز مطرح كنيم.

در جلسات پيشين و در توضيح مفهوم «فلاح» اشاره كرديم كه اين مفهوم اشاره به شرايطى دارد كه انسان در راه و مسيرى، در معرض تنگناها، مشكلات، پستى و بلندى‌ها و ناهموارى‌هايى قرار دارد، كه اگر بتواند به سلامت از آنها بگذرد، گفته مى‌شود كه به فلاح و رستگارى دست يافته است. طبيعتاً نرسيدن به فلاح و رستگارى نيز بدين معنا خواهد بود كه انسان نتوانسته از اين تنگناها جان به در برد و در چم و خم ناهموارى‌ها و لغزشگاه‌هاى راه گرفتار آمده است.